ARMENİAN POPULATION IN ADANA IN THE LAST PERIOD OF THE OTTOMAN EMPIRE

Abstract

Çukurova, tarihi boyunca stratejik önemini koruyan bir coğrafya idi. Bu sebeple farklı uygarlıkların ve devletlerin ele geçirmek için mücadele verdiği bir bölge oldu. Adana’nın coğrafi konumu, stratejik önemi ve Ermenilerin bölgeye duydukları tarihi bağlar, Kilikya Ermeni Prensliği’nin bu bölgede varlık göstermiş olması Ermenilerin Adana’ya olan ilgisini arttırdı. Osmanlı Devleti’nin son döneminde Adana’ya bağlı Kozan (Sis) ve Saimbeyli (Haçin) Ermeni nüfusunun diğer yerlere nazaran daha kalabalık olduğu yerlerdi. Bunun yanı sıra Kozan ve Saimbeyli’de Ermeni nüfusunun diğer yerlere göre fazla olması Adana nüfusunun uzun yıllarca Türk olduğu gerçeğini değiştiremedi. 
 Adana ve çevresindeki Ermeni nüfusu, 1909 Adana olayları öncesinde planlı olarak arttırılmaya çalışıldı. Adana’daki Ermeni nüfusunun arttırılması amacıyla bölgeye çevre illerden yoğun Ermeni göçü yaşandı. Adana’ya göç eden bu nüfus görünürde mevsimlik işçi olarak buraya gelse de asıl amaç 1909 ihtilali için gerekli insan ihtiyacını karşılamaktı. Buna rağmen Adana’da çoğunluk sağlayamayan Ermeniler, Türk nüfusuna göre daima azınlık olarak varlıklarını sürdürdüler. Bu çalışmada Adana’nın nüfusu, yıllara göre artışı ve Adana’daki Türk ve Ermeni nüfusunun durumu ortaya koymak amacıyla hazırlandı.