Architect Mukbil Kemal Taş, One of The Architects of The Republican Period and Isparta-Senirkent Turan Primary School

Abstract

Erken Cumhuriyet Dönemi’nde ulusal bütünlüğün sağlanmasında etkili olan en önemli alanlardan biri de mimari çalışmalardır. 1923-1930 yılları arasında ağırlık kazanan mimari oluşumlar, Birinci Ulusal Mimarlık Akımı üslubunda inşa edilmiştir. Ulusal mimari bilincin oluşmasında, Türk mimarlar ile birlikte yabancı mimarların da önemli katkıları olduğu bilinmektedir. Mimar Kemalettin Bey, Vedat Tek ve Arif Hikmet Bey ile aynı dönemde yaşamış Mukbil Kemal Taş, özellikle kamu yapıları içerisinde yer alan eğitim binaları alanında önemli projelere imza atmışlardır. Bu projeler sadece başkentle sınırlı kalmayıp il, ilçe ve köylerde de yansıma bulmuştur.
 Cumhuriyet’in erken dönemlerinde Anadolu’nun birçok yerinde ibtidai mektepleri kurulmuştur. Senirkent’teki bölge ahalisinin politik tavrı, okul isminin ilerleyen yıllarda Turan ismini almasında da etkili olmuştur. Anadolu’nun pek çok yerinde benzer isimlendirmeler yapıldığı gibi günümüzde hala Kahramanmaraş, Kayseri, İzmir ve Van’da Turan İlkokulu ismi kullanılmaktadır. 
 1928 yılı itibariyle inşa edilmeye başlanan Turan İlköğretim Okulu’nun inşaat sürecinde olduğu gibi inşa edilen yapının planında da Anadolu’nun pek çok şehrinde bulunan ilk mekteplerle büyük bir benzerlik bulunmaktadır. Bu çalışmada, Cumhuriyet Dönemi mimarlarından olan ve Mimar Kemalettin’in ekibinde yer alan Mukbil Kemal Taş’ın, tasarlamış olduğu Isparta-Senirkentte’ki Turan İlköğretim Okulu’nun Ulusal Mimarlık ölçeğinde yorumlanması ve özellikle Mimar Kemalettin’in Mukbil Kemal Taş üzerindeki etkilerinin mimariye nasıl yansıdığı ele alınacaktır.