ARABIC LANGUAGE TEACHING AMONG BOSNIAKS FROM PAST TO PRESENT: IMPORTANT INSTITUTIONS, RESOURCES AND REPRESENTATIVES

Abstract

Bosna topraklarında ve Boşnaklar’ın yoğun olarak yaşadığı, bugün ise Sırbistan sınırları içerisinde kalan Sancak bölgesinde Arap dili öğretimi, 15. yüzyılın ikinci yarısından itibaren günümüze dek çeşitli eğitim kurumları vasıtasıyla kesintisiz bir şekilde devam etmiştir. Osmanlı döneminde ilk olarak mektepler ve medreseler gibi dini eğitim kurumlarında okutulmaya başlanan Arapça, 19. yüzyılın sonunda bir dünya kültür ve medeniyet dili olarak düz liselere de girmeyi başarmıştır. Arapça’nın Bosna Eyaleti’ndeki yüksek eğitim kurumlarında ve akademik düzeyde öğretimi ise Avusturya-Macaristan döneminde kurulan Şeriat Kadılık Okulu’yla başlamış ve 1977’den sonra açılmaya başlanan İlahiyat fakülteleriyle devam etmiştir. Osmanlı dönemi ve sonrasında Arap Dili ve Belagatı alanında önemli eserler telif eden Boşnaklar, bu sahada yetiştirdikleri meşhur isimlerle de tarihlerinin her dönemine damga vurmuşlardır. Bu makale Osmanlı’dan başlamak üzere örgün eğitim sistemi çerçevesinde öğretim metotları, kurumları ve önemli temsilcileriyle birlikte Arap dilinin Bosna-Hersek ve Sancak Bölgesi’ndeki varlığını ve durumunu, beş asır boyunca göstermiş olduğu süreklilik çizgisini incelemek ve tanıtmak amacıyla kaleme alınmıştır.