Aşılı Tüplü Asma Fidanı Üretiminde Çeliklerde Göz Köreltme, Bazalda Yeniden Kesim ve Yaralamanın Fidan Randımanı ve Kalitesine Etkileri

Abstract

Bu araştırmada, aşılı asma fidanı üretiminde çeliklerin basal kısmında yeniden kesim, yaralama ve gözleri köreltmenin aşı başarısı, fidan randımanı ve kalitesi üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmada beş farklı uygulama denenmiştir. Bu uygulamalar, U-1 (çeliklerin bazal kısmı boğum altından kesilmiş, bazalda bulunan göz haricindeki diğer gözler köreltilmiştir), U-2 (çeliklerin bazal kısmı boğum altından kesilmemiş, bazalda bulunan göz haricindeki diğer gözler köreltilmiştir), U-3 (çeliklerin bazal kısmı boğum altından kesilmiş, çelik üzerindeki tüm gözler bırakılmıştır), U-4 (çeliklerin bazal kısmı boğum altından kesilmiş, çelik üzerindeki tüm gözler köreltilmiştir) ve U-5 (çeliklerin bazal kısmı boğum altından kesilmiş, dört tarafından bıçakla çizildikten sonra, çekiçle hafifçe ezilmiş, bazalda bulunan göz haricindeki diğer gözler köreltilmiştir). Royal çeşidine ait kalemler 5BB, 1613 Couderc ve 140 Ruggeri anaçlarına omega aşı makinesi ile aşılanmıştır. Aşılı çelikler, serada plastik torba içerisinde yetiştirilmiştir. Aşılı çeliklerin kallus gelişim ve köklenme performansları, fidan randımanı, birinci boy fidan randımanı, sürgün ve köklerde yaş ve kuru ağırlık değerleri belirlenmiştir. Çeliklerin bazal kısmında gözün varlığı ve bazal kısımda yeniden kesim yapmak aşı başarısını olumlu yönde etkilemiştir. 140 Ru anacında bazal kısımda yeniden kesim yapmak, kallus ve kök gelişimine olumlu etki yapmıştır. Aşı başarısı %71 (140 Ru, U-3) ile %100 (1613 C, U-3) arasında değişmiştir. Toplam fidan randımanı %25 (140 Ru, U-3) ile %90 (5BB, U-3); birinci boy fidan randımanı ise %2,5 (140 Ru, U-2) ile %37 (1613 C, U-2,3,4) arasında değişmiştir. Anaçların bazal kısmında gözün varlığı fidan randımanı ve fidan kalite parametrelerini olumlu yönde etkilemiştir. Sonuç olarak, anaçların bazal kısmında gözün mevcudiyeti aşı başarısını, fidan randımanını, sürgün ve kök kalitesini pozitif yönde etkilemiştir. 140 Ru anacında bazal kısımda tekrar kesim yapmak, aşı başarısını ve fidan randımanını pozitif yönde etkilemiştir. 5BB ve 1613 C anaçlarında işçilik maliyetlerini azaltmak açısından çeliklerin bazal kısmında tekrar kesim yapılmasına gerek olmadığı belirlenmiştir.