ACİL DURUM VE AFETLERDE ALTERNATİF GÜZERGÂH SEÇİMİ: KIRIKKALE İLİNDE BİR UYGULAMA

Abstract

Acil durum ve afetler insanların maddi, manevi olarak büyük kayıplar yaşamasına neden olan olaylar bütünüdür. Bu olaylardaki yaşanabilecek kayıpların en aza indirilebilmesi ve günlük faaliyetlerin devam ettirilebilmesi için önceden önlemler alınarak toplumun ve çevrenin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Günlük faaliyetlerin sürdürülmesi açısından büyük öneme sahip olan yollar özellikle afet anı ve sonrasında hayati öneme sahip olmaktadır. Bu nedenle afete hazırlık çalışmalarının en önemli bölümünü erişilebilirlik oluşturmakta ve bu bağlamda alternatif güzergâhların hazır olması gerekmektedir. Bu kapsamda gerçekleştirilen çalışmada uygulama ili olarak İç Anadolu bölgesinde yer alan ve Ankara’ya 77 km uzaklıkta olan Kırıkkale ili seçilmiştir. Kırıkkale şehirlerarası ulaşımda 43 ilin bağlantı noktası olması yönüyle önemli bir geçiş güzergâhıdır. Şehir giriş çıkışların kapanması, belirli güzergâhlarının kullanım dışı olması, ulaşım araçlarının gitmek istedikleri yerlere ulaşamaması ya da ulaşım sürelerinin artması, maliyetlerin artması gibi problemleri beraberinde getirmektedir. Kırıkkale üzerinden geçen ulaşım araçlarının yaşanan acil durum ve afetlerde normal zamanda kullanılan güzergâhları kullanamaması durumunda alternatif güzergâh seçimlerinin yapılması bu problemlere çözüm niteliğindedir. Bu çalışmada Kırıkkale de yaşanan acil durum ve afet sonrasında kullanım dışı olan yollar yerine alternatif güzergâhların seçimi ele alınmıştır. Güzergâh problemlerinin belirlenmesinde Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analytic Hierarchy Process (AHP), Technique For Order Preference By Similarity To An Ideal Solution (TOPSIS), Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation (PROMETHEE) yöntemleri kullanılmıştır.