Ability of daylight Indicators in estimating adequate lighting in space based on user assessments Case study: Architecture design studios in Tehran

Abstract

قابلیت رؤیت محیط اطراف به‌گونه‌ای که کاربر بدون خستگی چشم ناشی از انطباق‌های متوالی با نور کم یا زیاد قادر به انجام فعالیت خویش باشد، نیازمند وجود نور کافی در فضاست. امروزه به کمک ابزارهای شبیه‌سازی و با بهره‌گیری از شاخص‌های منتج از مطالعات میدانی متخصصین، امکان تخمین و محاسبه‌ی روشنایی و پیش‌بینی میزان رضایت‌مندی کاربران از شرایط نوری فضا است هرچند نحوه‌ی تفسیر نتایج به‌گونه‌ای که بیشترین هماهنگی با ادراک ذهنی کاربر داشته باشد، نیازمند تحقیقات بیشتری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین کارآمدترین شاخص در حوزه‌ی کفایت نور روز، رتبه‌بندی شاخص‌های این حوزه از نظر میزان هماهنگی با ارزیابی ذهنی کاربران و بررسی میزان تطابق حدود قابل‌قبول تعریف‌شده طرح ریزی شده است. بدین منظور ناحیه‌ی پیش‌بینی شده به کمک شاخص‌های کمیت روشنایی افقی (E)، فاکتور نور روز (DF)، نور روز قابل‌استفاده (UDI) و اتونومی فضایی نور روز (sDA) از طریق شبیه‌سازی با محدوده‌ی ترسیم شده توسط 386 دانشجوی معماری در 20 آتلیه‌ی طراحی متعلق به دانشگاه‌های شهر تهران مقایسه شد. طبق نتایج، ذهن کاربران روشنایی افقی 125 لوکس را به‌عنوان مرز بین ناحیه‌ی تاریک و و 350 لوکس را به‌عنوان مرز تفکیک ناحیه‌ی و در نظر می‌گیرد. در میان شاخص‌های استاتیک، DF>2% نسبت به روشنایی افقی لحظه‌ای و در میان شاخص‌های دینامیک مبتنی بر اقلیم، محدوده‌های کاملا روشن و تقریبا روشن مشخص شده به کمک شاخص sDA با در نظر گرفتن مقدار 300 و 150 لوکس به عنوان حد پایین روشنایی مطابقت بیشتری با ارزیابی کاربران دارد.