Abstract

Bu makalenin amacı İslam düşüncesinin en önemli isimlerinden olan İbn Haldûn’un nedenselliğe ve aklî bilgiye dair düşüncelerine eleştirel bir şekilde yaklaşmaktır. Son derece yetkin ve etkili bir sosyolog, tari-hçi ve devlet adamı olan İbn Haldûn’un Mukaddime eseri ümran ilmini etraflıca ele alan bir şekilde hazır-lanmıştır. İbn Haldûn tarafından tesis edilen ümran ilminin dayandığı en temel prensiplerden birisi şüphesiz ki nedensellik ilkesidir. Alemde olan her şeyi sebep-sonuç ilişkisi içinde anlamlandıran İbn Hal-dûn’un aynı metodu mucize ve keramet gibi konularda kullanmadığını görmekteyiz. Akıl ve vahiy ayrımına dayanan bu farklılaşmanın nedensellik bağlamında ortaya çıkan çelişkiyi tam olarak bertaraf ettiğini düşünmüyoruz. Makalenin ele aldığı diğer bir konu da İbn Haldûn’un filozoflara aklî bilgi ko-nusunda yönelttiği eleştiridir. Tikellerden tümel oluşturmanın doğru bir yöntem olmadığını iddia eden İbn Haldûn tümellerin realiteye uygun olmadığına inanmaktadır. İbn Haldûn filozofları metafizik bilgi bağlamında eleştirir. Ancak biz ümran ilminin bir tür metafizik olduğunu kabul edersek İbn Haldûn’un yaklaşımının çelişkili olduğunu söyleyebiliriz.

Full Text
Published version (Free)

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call