2024 QS Dünya Üniversite Sıralamalarında Türkiye’den İlk 1.000’e Giren Üniversitelere İlişkin Bir Değerlendirme

Abstract

Dünyada takip edilen üniversite sıralamalarından biri olan Quacquarelli Symonds (QS) sıralamaları, üniversitelerin akademik başarılarının uluslararası platformlarda görünür kılınmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu araştırmanın temel amaçlarından biri dünya genelinde üniversiteleri sıralayan kuruluşlardan biri olan QS’in sıralama ölçütlerinde tercih ettiği parametre ve kriterleri incelemek, QS 2024 Dünya Üniversite Sıralamalarında Türkiye’den en yüksek puanı alarak ilk 1.000’e girebilen aynı statü (kamu), odak (FC: tam kapsamlı, 5 fakülte alanının tamamı + tıp fakültesi), boyut (XL: 30.000’den büyük) ve araştırma yoğunluğuna (VH: çok yüksek, HI: yüksek) sahip üniversiteleri analiz etmektir. Diğer bir amaç ise Türkiye’deki üniversitelerin ulusal ve uluslararası tanınırlık ve görünürlüklerini artırmaları, kurumsal anlamda güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek stratejiler geliştirebilmeleri, uluslararası öğrencilere daha kolay ulaşabilmeleri gibi birçok avantajdan faydalanabilmelerini sağlamak amacıyla QS sıralamalarında üst sıralarda yer alabilmesi için önerilerde bulunmaktır. Araştırma kapsamında QS tarafından kamu ile paylaşılan veriler kullanılmıştır. Bu çalışmada, 2024 QS Dünya Üniversite Sıralamasında ilk 1.000’de yer alan Türkiye’deki üniversiteler arasındaki farkların neler olduğu ve Türkiye’den daha fazla üniversitenin bu sıralamalara girebilmesi için nasıl bir strateji izlenmesi gerektiği sorularına yanıt aranmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılarak ele alınan araştırmada, Türkiye’den ilk 1.000’e giren üniversiteler özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. Elde edilen verilerin analizi sonucunda, Türkiye’de bulunan ve aynı türde (statü, odak, araştırma yoğunluğu ve büyüklük) sınıflandırılabilen iki üniversite karşılaştırılmış, QS’in 2024 yılı sıralama kriterleri kapsamında değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, sıralama sistemlerinin kriterleri birbirinden farklılık gösterse dahi genel bir çerçeveden bakıldığında yayın, eğitim-öğretim ve araştırma odağında benzer kriterleri temel aldıkları ortaya çıkarılmıştır. Ek olarak QS’in sıralama metodolojisinin yıllar içerisindeki gelişim ve değişim doğrultusunda güncellendiği, daha doğru ve dengeli sıralamalar oluşturabilmek adına iyileştirme çalışmaları yapıldığı sonucuna varılmıştır. Değerlendirme sonucunda, bilimsel çalışmaların etki faktörü daha yüksek dergilerde yayımlanması, çift dilli yayınların ortaya çıkarılması, üniversite web sitelerinin etkin kullanılması, iş birliği ve Öğrenim Hareketliliği programlarının takip ve teşvik edilmesi, üniversitenin akademik itibarının geliştirilmesine yönelik stratejilerin belirlenmesi gerektiğine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.