Abstract
Ғылыми-зерттеу мақаласында Қазақ қоғамындағы байлар институтының XIX-XX ғасырлардағы қалыптасуы, дамуы және қызметі қарастырылған. Қазақ хандығы кезеңінде де байлар болған. Ол дәстүрлі қазақ қоғамның әлеуметтік жіктерінің бір тобын құраған. Яғни, әлеуметтік категория болып табылады. Ауқатты байлар қазақ даласында әр ғасырда өмір сүрді. Олар өздерінің іскерлігімен, ақыл-парасатымен ел басқаруға араласқан, аймақты немесе ауылды ұйымдастырып жүретін қабілетті адамдар болды. Әр кезеңде өмір сүрген байлар заманына қарай еңбек еткен, табыс тапқан және қарамағындағы халыққа көмектескен. Тұрғындарды шаруашылықты дамытуға ұйымдастырған, мемлекетке салық төлеген. Тарихқа назар аударсақ, олар дәстүрлі қазақ қоғамында Қазақ хандығы құрылғаннан бері XV-XVIII ғасырлар аралығында әлеуметтік топ өзгеріссіз дамыған. Олардың статусы мен сословиесінде елеулі өзгеріс XIX-XX ғасырларда болған. Бұл Патшалық Ресей империясының әкімшілік басқаруы кезеңінде өзгеріске түсті. Одан кейін Кеңес үкіметінің 1930 жылы «Байларды тап» ретінде қуғындап жою қаулысы шықты. Демек, қазақ халқының дәстүрлі қоғамдық құрылысы өзгеріске ұшырады және бұзылды. Осы аталған қазақ қоғамындағы байлар институтын әлеуметтік құрылым ретінде қарастыру үшін Отандық және шетелдік авторлардың еңбектері пайдаланылды және архив деректері, құжаттар жинағы ғылыми айналымға тартылды.
Published Version
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callSimilar Papers
More From: «Вестник Атырауского университета имени Халела Досмухамедова»
Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
