عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تأثیر کاربرد عناصر کم-مصرف و ورمی کمپوست در دو منطقه کرمان و بردسیر

Abstract

علی‌رغم اهمیت گیاهان روغنی در توسعه کشور، مطالعات کمتری بر روی تغذیه این گیاهان با عناصر کم‌مصرف به‌ویژه در مورد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) صورت گرفته‌است. در این پژوهش، تأثیر کاربرد عناصر کم‌مصرف و کود ورمی‌کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی استان کرمان در دو شهر کرمان و بردسیر در سال زراعی 94-1393 بررسی شد. عامل اول دو سطح ورمی‌کمپوست (صفر و شش تن در هکتار) و عامل دوم 12 ترکیب عناصر کم‌مصرف (بدون کاربرد، گوگرد 100 کیلوگرم در هکتار، گوگرد 200 کیلوگرم در هکتار، روی با غلظت سه میلی‌لیتر در لیتر، بر با غلظت دو میلی‌لیتر در لیتر، چهار ترکیب دوگانه و دو ترکیب سه‌گانه این سه عنصر) بود. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست و عناصر کم‌مصرف تأثیر مثبت و معنی‌داری بر تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، علوفه خشک و عملکرد دانه در هر دو مکان داشت. رشد و عملکرد بوته‌های گلرنگ در کرمان به طور معنی‌داری بیشتر از بردسیر بود، که احتمالا به دلیل شرایط بهتر خاک در کرمان بود. به‌طور میانگین کاربرد شش تن در هکتار ورمی‌کمپوست با افزایش حدود 347 و 54 کیلوگرم درهکتار به ترتیب در علوفه خشک و عملکرد دانه همراه بود. از سوی دیگر، بیشترین علوفه خشک و عملکرد دانه از بوته‌های تیمار شده با 200 کیلوگرم در هکتار گوگرد همراه با روی و بر به ترتیب معادل 2104 و 1433 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. تعداد دانه بیشترین همبستگی را با تولید علوفه و عملکرد داشت. به‌طورکلی، در هر دو مکان، کاربرد ورمی‌کمپوست و عناصر کم‌مصرف اثر هم‌افزایی معنی‌داری داشت، به‌طوری‌که بیشترین تولید علوفه و عملکرد دانه در تیمارهای کاربرد ورمی‌کمپوست همراه با ترکیب سه‌گانه گوگرد، روی و بر مشاهده شد.