بررسی تغییرات شیمیایی و کانی شناسی آهن در خاکهای مختلف در شرایط رطوبت مزرعه ای و اشباع

Abstract

پتانسیل رداکس از عوامل موثر بر حلالیت کانیهای آهن در خاکها میباشد، ضمن اینکه افزودن مواد آلی در شرایط غرقاب باعث کاهش پتانسیل ریداکس شده و تغییر و تحولات کانیهای آهن را شدیدتر می نماید. این تحقیق به بررسی اثر پتانسیل ریداکس بر غلظت آهن محلول خاک و تغییر کانیهای آهن می پردازد. بدین منظور 4 نمونه خاک کشاورزی (یک خاک اسیدی, یک خاک خنثی و دو خاک آهکی) انتخاب شد. در یک آزمایش انکوباسیون، نمونه های خاک با 0 (C) و 2 (O) درصد پودر یونجه تیمار شده و به مدت 12 هفته دردو شرایط 60 درصد رطوبت مزرعه (F) و اشباع (S) نگهداشته شدند. بعد از 1 و 12 هفته نمونه های فرعی برداشته شده و غلظت آهن محلول اندازه گیری شد. غلظت گونه های آهن II و III در محلول خاک با نرم افزار ویژوال مینتک تعیین شد. تغییرات احتمالی کانیهای آهن خاک توسط پراش اشعه ایکس بررسی شد. نتایج نشان داد که غرقاب کردن (CS) سبب کاهش پتانسیل ریداکس خاکها بخصوص در خاک خنثی شد و کاربرد بقایای گیاهی (OS) پتانسیل ریداکس را بیشتر کاهش داد. غلظت آهن (محلول در تیمار CS نسبت به تیمار CF در همه خاکها بجز خاک اسیدی افزایش معنی دار (05/0≥p) یافت. این افزایش در همه خاکها بجز خاک خنثی در طول 12 ماه ادامه داشت. افزودن ماده آلیباعث افزایش آهن محلول در خاکهای اسیدی و خنثی و کاهش آن در خاکهای آهکی شد. دیاگرامهای حلالیت و نتایج پراش اشعه ایکس احتمال تشکیل کانی پیریت در خاکهای اسیدی و خنثی و تشکیل کانی سیدریت در خاکهای آهکی را تایید نمودند.