ผลของสารสกัดบอระเพ็ดต่อการลดไข้ ปริมาณเกล็ดเลือด และชีวเคมีของเลือดในหนูวิสตาร์

Abstract

บอระเพ็ด (Boraphet: Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook. f. & Thomson) เป็นพืชที่พบในแถบเอเชียกลาง และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แพทย์แผนโบราณในหลายประเทศ รวมทั้งประเทศไทย มีการนำส่วนของเถา รากและใบ ใช้ในการบำบัดรักษาโรคหลายอย่าง เช่น ต้านการอักเสบ ลดไข้ ลดระดับน้ำตาลในเลือด กระตุ้นภูมิคุ้มกัน ต้านมาลาเรีย ต้านแบคทีเรีย ต้านมะเร็ง และเจริญอาหาร เป็นต้น การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการลดไข้ของสารสกัดบอระเพ็ดด้วยเอทานอลและน้ำ ผลต่อปริมาณเกล็ดเลือดและค่าชีวเคมีของเลือดในหนูวิสตาร์ โดยเก็บตัวอย่างเลือดก่อนการทดลอง 72 ชั่วโมง ในการทดสอบฤทธิ์ลดไข้ หนูทดลองถูกกระตุ้นให้เกิดไข้ด้วยวัคซีนคอตีบ บาดทะยัก และไอกรน (Diphtheria-tetanus-pertussis: DTP) เมื่อเกิดไข้หนูจะได้รับสารสกัดปริมาณเทียบเท่ากับผงบอระเพ็ด 30, 90 และ 270 มก. ต่อน้ำหนักตัว 1 กก. โดยให้ทางปาก จากนั้นวัดไข้ทางทวารหนักทุก 30 นาที จนครบ 240 นาที แล้วเก็บตัวอย่างเลือดอีกครั้งหลังจากครบเวลา ผลการศึกษาวิจัยนี้ พบว่าสารสกัดบอระเพ็ดด้วยเอทานอล ขนาด 30, 90, 270 มก. ต่อน้ำหนักตัว 1 กก. มีค่าเฉลี่ยในการลดไข้เท่ากับ 1.62±0.33, 1.68±0.51 และ 1.48±0.32°C ตามลำดับ ในขณะที่สารสกัดบอระเพ็ดด้วยน้ำ ทั้งสามความเข้มข้น มีค่าเฉลี่ยในการลดไข้เท่ากับ 1.18±0.19, 1.14±0.31 และ 1.32±0.36°C ตามลำดับ ทั้งนี้ กลุ่มควบคุมบวก ที่ได้รับพาราเซตามอลและไอบูโปรเฟน มีค่าเฉลี่ยในการลดไข้ เท่ากับ 1.62±0.78 และ 1.48±0.18°C ตามลำดับ และกลุ่มควบคุมลบมีค่าเฉลี่ยในการลดไข้ 0.96±0.31°C นอกจากนี้ พบว่ากลุ่มหนูวิสตาร์ที่ได้รับสารสกัดบอระเพ็ดมีปริมาณเกล็ดเลือดก่อนและหลังการทดลองไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุม และผลวิเคราะห์ชีวเคมีของเลือดไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ โดยพบว่าหนูวิสตาร์ที่ได้รับสารสกัดบอระเพ็ดด้วยน้ำขนาด 270 มก. ต่อน้ำหนักตัว 1 กก. มีค่าเอนไซม์ AST เพิ่มขึ้นเล็กน้อย และค่าเอนไซม์ ALT หลังได้รับสารสกัดมีค่าเพิ่มขึ้นแต่ไม่แตกต่างกับกลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญ สามารถสรุปได้ว่าสารสกัดบอระเพ็ดด้วยเอทานอลมีประสิทธิผลในการลดไข้ได้ดีกว่าสารสกัดด้วยน้ำ และไม่แตกต่างกับกลุ่มควบคุมบวกอย่างมีนัยสำคัญ ในขณะที่ปริมาณเกล็ดเลือดและค่าชีวเคมีของเลือดในกลุ่มทดลองไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (p>0.05)