Abstract
Мақалада тəуелсіздік кезеңіне дейінгі авторларымен бірге репрессияға ұшыраған Алаш кезеңіндегі Абайтану туралы алғашқы қарастырылған. Алғашқы абайтанушылардың ғылыми еңбектері ғылыми айналымға тек 1988 жылы оралды. Бұл жоғары кəсіби əдеби шығармаларда алғаш рет Абай Құнанбаевтың шығармашылығын ғылыми тұрғыдан зерттеудің теориялық негіздері қаланды. Бұл Ə.Бөкейхан, А.Байтұрсынұлы, М.Дулатов, Ж.Аймауытұлы, М.Жұмабай, М.Əуезов, С.Торайғыров, М.Ж. Көпей, Р.Марсеков, І.Жансүгіров, Қ.Жұбановтың мақалалары. Бұл мақалаларда бірінші рет ғылыми Абайтанудың теориялық негіздері негізделген. Тəуелсіздік кезеңінде ғана абайтану ғылымының қалыптасуының шынайы көрінісі қалпына келтірілді — 1905 жылы шыққан Ə.Бөкейханның Абай Құнанбаевтың Алаш кезеңіндегі бастамасы. Осы мақалада алғаш рет өмірбаяндық мəліметтер келтіріліп, оның ресми жəне зайырлы білім алғаны егжей-тегжейлі анықталды. Осыған байланысты Ə.Бөкейхан алғаш рет Абай оқыған кітаптардың тізімін жасады. Алғаш рет Абайдың ақындық шеберлігіне жоғары баға беріледі. Сонымен бірге, ақынның жыл мезгілдері туралы лирикасы əлемдік классикалық поэзиямен бір деңгейде екендігі баса айтылды. Қазақ халқының бас ақыны А.Байтұрсынұлының мақаласында алғаш рет Абайдың поэтикалық əлемінің теориялық дискурсын негіздеді. Абайтанушы Абайдың поэтикалық сөзінің мəңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар бейнесіне бағдарланған баяндау жəне дискурстық ерекшеліктерін талдамалық түрде атап өтті. Сонымен, Абай мəтіндерінде бейнеленген ұлттық кодтыңжалпыадамзаттық құндылығы орнықты. Сонымен бірге, Алаш кезеңіндегі Абайтану ғылыми абайтанудың қалыптасуы мен дамуының басты кезеңі екендігі анықталды, сондықтан ол қазіргі кезде абайтанудың қазіргі дамуын анықтайды.
Sign-in/Register to access full text options 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
