آیا تغییرات پوشش جنگلی در ناحیۀ رویشی زاگرس شمالی با روند پارامترهای اقلیمی همسوست

Abstract

کاهش مساحت جنگل‌ها در ناحیۀ رویشی زاگرس ممکن است با تغییر پارامترهای اقلیمی مرتبط باشد. در تحقیق حاضر، روند تغییرات بارش و دما در ارتباط با روند تغییرات پوشش جنگلی در محدودۀ شهر سردشت (زاگرس شمالی) با استفاده از داده‌های 30 سالۀ (2017-1988) ایستگاه هواشناسی سینوپتیک سردشت بررسی شد. آزمون‌های آماری من-کندال، تخمین‌گر شیب سن و پتیت برای روندیابی و نیز یافتن نقاط جهش پارامترهای اقلیمی استفاده شدند. روند تغییرات پوشش جنگلی در محدودۀ شهر سردشت نیز با کمک دو شاخص گیاهی NDVI و SAVI بررسی شد. ارتباط بین پارامترهای اقلیمی و شاخص‌های مذکور، با تحلیل رگرسیون خطی ساده و رگرسیون چندمتغیرۀ گام‌به‌گام بررسی شد. نتایج آزمون من-کندال نشان داد که دمای سالانه، فصلی و ماهانۀ ژانویه، فوریه، مارس، می، ژوئن، جولای، آگوست و سپتامبر، دارای روند افزایشی معنی‌دار است. گرچه روند تغییرات شاخص‌های NDVI و SAVI معنی‌دار نبود، اما این شاخص‌ها با مقادیر پارامترهای اقلیمی، روابط معنی‌داری را نشان دادند، به‌طوری ‌که دمای ماه آوریل و شاخص SAVI، بیشترین ضریب همبستگی رابطۀ خطی ساده را نشان دادند (499/0). تحلیل رگرسیون چندمتغیرۀ گام‌به‌گام، نشان داد که شاخص SAVI بیشترین همبستگی چندگانه (810/0) را با دمای ماه آگوست، دمای فصل بهار، بارش ماه جولای و دمای فصل زمستان دارد. با توجه به تأثیر تغییر اقلیم بر زوال و کاهش مساحت جنگل‌های زاگرس، مدل‌های رگرسیونی ارائه‌شده در این تحقیق، می‌تواند در اتخاذ تصمیم مناسب برای حفاظت این جنگل‌ها کاربرد داشته باشند. یافته‌های این پژوهش، اهمیت توجه مدیران جنگل به پیامدهای گرمایش جهانی را نشان می‌دهد.