SYNAT Project Research Articles

SYNAT i ΩΨR - ku ekosystemowi wsparcia informacyjnego nauki i uczelni polskich

Cel/teza: Celem artykułu jest przedstawienie głównych rezultatów zadania badawczego SYNAT (Sys­tem Nauki i Techniki), które zrealizowano w ramach grantu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (nr SP/I/1/77065/10), pt. Utworzenie uniwersalnej, otwartej, repozytoryjnej platformy hostingowej i komunikacyjnej dla sieciowych zasobów wiedzy dla nauki, edukacji i otwartego społeczeństwa wiedzy, a w szczególności zaprezentowanie systemu zarządzania bazą wiedzy naukowej ΩΨR (Omega-Psir), przeznaczonego dla uczelni i placówek badawczych. SYNAT może stanowić punkt wyjścia do utwo­rzenia ekosystemu wsparcia informacyjnego nauki i edukacji w Polsce. Koncepcja/metody badań: Metodę realizacji zadania badawczego SYNAT oparto na prowadzeniu prac równolegle w dwóch wątkach, którymi były: (a) badania naukowe m.in. nad strukturalnymi i semantycznymi zagadnieniami reprezentacji informacji i wiedzy (w postaci tekstowej i multime­dialnej), nad nowymi algorytmami semantycznego pozyskiwania, wyszukiwania, odkrywania, analizy i przetwarzania wiedzy, nad algorytmami semantycznego przetwarzania języka naturalnego, ze szczególnym naciskiem na metody eksploracji tekstów w języku polskim, nad modelami komunika­cji naukowej w środowiskach otwartych oraz nad ochroną i bezpieczeństwem otwartych systemów informacyjnych dla nauki, oraz (b) budowa prototypowych sieciowych, otwartych platform informa­tycznych o wysokim poziomie niezawodności, skalowalności i bezpieczeństwa oraz interoperacyjności z podobnymi platformami zagranicznymi. Zadaniem tych platform jest dostarczenie użytkownikom usług informacyjnych (funkcji i aplikacji) wspierających działalność naukowo-badawczą i edukacyjną oraz zapewnienie skutecznej i przyjaznej komunikacji oraz dostępu do posiadanych zasobów wiedzy i usług, i ponadto – dostępu do innych systemów krajowych i zagranicznych z możliwością wymiany informacji w różnych formatach. Wyniki i wnioski: Prace w ramach zadania SYNAT doprowadziły do zdefiniowania potrzeb w zakresie usług, metod, procedur i narzędzi niezbędnych do informacyjnego wspierania badań naukowych i edukacji. Do niedawna oczekiwania badaczy w stosunku do systemów informacyjnych były sto­sunkowo proste, głównie o charakterze bibliograficznym. Obecnie pracownicy naukowi spodzie­wają się także dokumentów źródłowych, pomocy w formułowaniu kwerend i heurystyk, wstępnej analizy zebranych danych i informacji, informacji bibliometrycznej, możliwości repozytoryjnego umieszczania własnych prac, informacji faktograficznej o trendach badawczych i przemysłowych oraz o trendach społecznych, a także danych o projektach, zespołach i placówkach badawczych oraz o możliwościach finansowania badań zarówno ze środków publicznych, jak i prywatnych. Nawet więcej – oczekuje się, że systemy informacyjne oferując wspomniane funkcje pokażą również relacje ekosystemami wsparcia informacyjnego zmieniając jakościowo sposób korzystania z informacji w badaniach. SYNAT, a zwłaszcza dwa jego najważniejsze komponenty, tj. portal INFONA i system ΩΨR wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom. Oryginalność/wartość poznawcza: Wyniki naukowe (metody, algorytmy i architektury systemów), platformy oraz systemy informatyczne i informacyjne, które są rezultatem realizacji zadania SYNAT mają charakter innowacyjny, kładąc nacisk na semantyczne, sieciowe i spersonalizowane podejście do problemów integracji usług informacyjnych dla nauki i edukacji, tworząc solidną podstawę do dalszych prac nad budową ekosystemu informacyjnego dla nauki i edukacji polskiej.

Omega-Psir: From the Repository to the Research Knowledge Base Experience of Warsaw University of Technology

Abstract This paper is devoted to a solution for building a research knowledge base for the university. An experience in developing a specialised software for building such a knowledge base is presented. We present the functionality of the system, as well as, sketch applied AI technologies aiming at providing features attractive for the system beneficiaries. It is shown that although a classical repository is the main part of the system, the essential value of the solution is in providing analytical tools for the ‘research management’. First lessons learned from deploying the software at Warsaw University of Technology are also discussed. The platform has been developed under the SYNAT project, aimed at building nation-wide scientific information infrastructure