Мақалада мәтін прагматикасы, тілдік қарым-қатынастағы коммуниканттардың аялық білімі мәселелері қарастырылады. Көркем мәтінді интерпретациялаудағы қиындық мәтіннің астарлы ақпаратының болуымен туындайды. Қандай мәтін болмасын, оның қатысымдық-когнитивтік, функционалдық бүтіндік ретіндегі негізгі міндеті ‒ хабар беру, хабар алмасу; пікір алысуды жүзеге асырып, сол арқылы хабар алушыға (адресат) әсер етіп, оның жауап-қайтарымын (реакциясын) туғызу. Бұл ‒ мәтін прагматикасының нысаны. Зерттеу жұмысының мақсаты ‒ мәтіннің функционалды прагматикалық мүмкіншілігін анықтау әрі автордың көркем мәтінде кейіпкерлердің аялық білімін таныту арқылы образды, кейіпкер тілін ашу мәселелерін қарастыру. Зерттеу материалы ретінде қазақ жазушысы Ә.Кекілбаев пен қырғыз жазушысы Ш.Айтматовтың көркем шығармалары алынды. Тілдік қарым-қатынастың сәтті немесе сәтсіз шығуына коммуниканттардың әлеуметтік-стереотиптік ерекшеліктері, коммуниканттардың аялық білімі, коммуниканттардың құзыретіндегі жақындық, я болмаса алшақтық, коммуниканттардың жыныс, жас, тұлғалық ерекшеліктеріне байланысты жайттарды ескеру-ескермеуі әсер етеді. Тілдік коммуникация үдерісінің басты ерекшелігі ‒ сөйлеуші мен тыңдаушының өзара бір-бірін түсінісуі, ақпаратты дұрыс қабылдап, оны бағалауы. Ал өзара түсінісу болмаса, коммуникация өз мәнін, мағынасын жоғалтады, әрі сәтсіз аяқталады. Осы орайда, мәтінді қабылдауда сөйлеуші мен тыңдаушының аялық білімі аса маңызды деген қорытындыға келдік.