Bu araştırmada kitap okuma alışkanlığının somut göstergelerinden biri olan öğrencilerin kitap edinme eğilimleri incelenmiştir. Kitap edinme eğilimi, kitap okuma alışkanlığına sahip öğrencilerin ilk ve en öncelikli davranışıdır. Araştırmada öğrencilerin kitap edinme eğilimlerini yönlendiren değişkenler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma kapsamında ders kitabındaki metinler ile araştırmacılar tarafından tasarlanan kitap önerisi, sınav yapılması, yazar söyleşisi, müze gezisi ve disiplinlerarası çalışma gibi değişkenlerin öğrencilerin kitap edinme eğilimleri üzerindeki rolü araştırılmıştır. Araştırma nitel araştırma yönteminin desenlerinden olan durum çalışması deseni kullanılarak hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında İstanbul’daki bir ortaokulun 6. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma 29 hafta sürmüştür. Çalışmanın başlangıcında yapılandırılmamış görüşme formu ile öğrencilerin kitap edinmelerindeki etkenler sorgulanmıştır. Araştırmanın 19 haftası I. dönem ders kitabındaki metinlere yöneliktir. Bu metinlere yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formu ve bireysel görüşmeler ile öğrencilerin kitap edinme eğilimleri ve ders kitaplarındaki metinler, yazar bilgisi, yazarların farklı kitapları, metinlere yönelik görüşleri alınmıştır. II. dönem ise 10 hafta boyunca beş kitap edinme etkinliği öğrencilere uygulanmış ve öğrencilerin görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme formu ve bireysel görüşmeler ile alınmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanan araştırma verileri içerik analizine tabi tutularak kodlanmış ve ulaşılan bulgular yorumlanmıştır. Alınan görüşlerden her bir etkinliğin güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditleri ortaya çıkartılarak SWOT analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda ders kitaplarındaki metinlerin öğrencileri kaynak kitaba yönlendirmediği sonucuna ulaşılmıştır. II. dönem yapılan etkinlikler sonucunda öğrencilerin bir kitabı en çok sınav yapılacağı uyarısı ile edindiği, öğrencilerin %88’inin yazar söyleşisi ve disiplinlerarası çalışma etkinlikleri sonrası kitap edindikleri görülmüştür. Öğretmenlere, öğrencilerinin kitap edinme eğilimlerini etkilemek için okullarına yazar davet etmeleri veya farklı branştaki öğretmenler ile iş birliği yaparak aynı kitabı önermeleri önerilmiştir.
Read full abstract