ZOOPLANKTON W EKOSYSTEMACH POLARNYCH - WYZWANIA I PROGNOZY W OBLICZU ZMIAN KLIMATU

Abstract

Od czasu Rewolucji Przemysłowej Ocean Światowy doświadcza gwałtownych zmian związanych przede wszystkim z ociepleniem wód ale również zjawisk temu towarzyszących jak zakwaszanie spowodowane nadmiernym absorbowaniem atmosferycznego CO2. Istotnym jest, iż przekształcenia w ekosystemach pelagialu zachodzą nie tylko w rejonach polarnych, ale również w innych rejonach świata. Wynika to z globalnie działającej cyrkulacji atmosferycznej, której oddziaływanie obserwowane jest w całym Oceanie Światowym. Zarówno w Arktyce jak i Antarktyce, zmniejszający się zasięg lodu morskiego i cielenie lodowców mają wpływ na przebieg produkcji pierwotnej, a co za tym idzie, na funkcjonowanie wyższych poziomów troficznych zaczynając od zooplanktonu a kończąc na ssakach morskich. Obserwacje zmian klimatu, najbardziej widoczne w ekosystemach polarnych, spowodowały wzrost zainteresowania biologów morskich reakcją organizmów morskich na zachodzące procesy, szczególnie zooplanktonu. Ich znaczenie w sieci troficznej oraz zwykle zawężone zakresy tolerancji na czynniki abiotyczne i biotyczne powodują, że są one kluczowym elementem monitoringu ekosystemowego. Skutkiem przemian środowiska jest, między innymi, przesuwanie zasięgów występowania wielu gatunków, szczególnie tych bytujących w rejonach polarnych, ale również liczne odpowiedzi organizmów reagujących na stopniowe zakwaszanie oceanów. Najbardziej narażone będą organizmy których tkanki zbudowane są częściowo z CaCO3 jak otwornice, kokolitofory, szkarłupnie czy ślimaki pelagiczne, ale również te które są stenobiontyczne jak polarne gatunki widłonogów czy kryl antarktyczny, stanowiące główny element łańcucha troficznego. W niniejszym artykule przedyskutowano konsekwencje procesów takich jak ocieplenie wód oraz ich zakwaszenie na liczne organizmy morskie oraz ich potencjalne reakcje na negatywne bodźce. Liczne badania pokazują, iż niewielki nawet spadek pH wód morskich i podwyższenie temperatury wód, powodują zaburzenia fizjologii organizmów, a także zmiany zasięgów ich występowania czy liczebności.