Abstract
A deep social change, both directed on the democratic and on the autocratic political system, results not only in the changes of the normative regulations but also impacts the process of legal interpretation. Weakening the role of the language and systemic interpretative arguments, the change opens the interpretation on the stronger use of the axiological arguments, connected with the legal principles and criteria of general reference clauses. Particularly the last constructs, understood as the legislative authorization of the court to use the extra-legal criteria in the process of application of law, open the axiology of legal interpretation directly and largely, tying the character of this opening with the direction of change. The strengthening of the role of axiology deals as well with the widening of the base of the reference to these criteria (general clauses as the valid argument) as with the influence of these criteria on the process (shifting the axiological arguments to the role of the primary arguments) and the results (the correction of the stricti iuris contents by the social or political axiology) of the legal interpretation.
Highlights
2 Konstytucji RP, odwołująca się do aksjologii demokratycznego państwa prawnego7 oraz zasad sprawiedliwości społecznej, może odgrywać praktycznie podobną rolę do tamtych kryteriów, tyle że działa inaczej i wskazuje na inny rodzaj wartości
Wpływ aksjologii klauzul na proces wykładni operatywnej Przebieg wykładni operatywnej przy udziale kryteriów otwartych w budowie normatywnej podstawy decyzji w sytuacji głębokiej zmiany społecznej opiera się na modelowych rodzajach reguł wykładni oraz na wszystkich podstawowych rozumowaniach interpretacyjnych
UM Keywords: deep social change; legal interpretation; open axiology; general clauses
Summary
Social Change and “Opening” the Axiology of Legal Interpretation. M Celem opracowania jest określenie rodzaju i zakresu wpływu wywołanego przez zmianę społeczną na aksjologię operatywnej wykładni prawa, rozumianej jako wykładnia (w odróżnieniu od np. wykładni doktrynalnej) dokonywana w procesie stosowania prawa, powiązana z ustalaniem konkretnego stanu faktycznego i mająca na celu wydanie decyzji stosowania prawa. Niezależnie od głębokości, zwykle przejawia się w zmianach cech tych systemów, nadając określone cechy i treści także systemowi prawnemu (zwłaszcza jego strukturze ustrojowej) oraz (co wiąże się z określoną w tytule opracowania perspektywą) procesom stosowania i wykładni prawa. Założeniem wiodącym dla ustaleń prezentowanych w niniejszym opracowaniu jest przyjęcie, iż podstawowe elementy wpływu głębokiej zmiany społecznej na wykładnię prawa działają podobnie, niezależnie od jej kierunku. Niczoność wynikającej z takiej zmiany skali modyfikacji wiąże się z jurydycznym charakterem rozumowań składających się na wykładnię prawa, które – mimo że nie pozostają zupełnie niezależne od zachodzących zmian społecznych – opierając się na klasycznych zasadach, argumentach i rozwiązaniach ukształtowanych w praktyce sądowej różnych kultur prawnych, zachowują pewien zakres autonomii w stosunku do efektów zmiany społecznej i politycznej, a zwłaszcza wiążących się z tym oczekiwań podmiotów działających aktywnie w ramach tych zmian. Stąd wpływ aksjologii głębokiej zmiany społecznej na aksjologię wykładni operatywnej może być najpełniej wykazany właśnie na gruncie tej konstrukcji
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
