Zeytin (Olea europaea) meyvesindeki bitki besin maddelerinin değişimi

Abstract

Türkiye’de zeytin veriminin dünya ortalamalarının altında olmasının sebeplerinden biri de gübre uygulamalarının doğru bir şekilde yapılmamasıdır. Zeytin verimini arttırmak, kaliteyi yükseltmek, periyodisiteyi azaltmak, ülke çiftçisi ve ekonomisine katkıda bulunabilmek için toprak ve yaprak analizlerine dayalı olarak doğru bir gübreleme yapılması gerekmektedir. Son yıllarda yaygın bir şekilde kullanılan fertigasyon sisteminden uygulanacak gübrelerin verilme zamanlarının belirlenmesinde meyvedeki besin elementi hareketleri önem kazanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, verim çağındaki ayvalık zeytin çeşidi meyvelerinin farklı gelişme dönemlerindeki N, P, K, Ca, Mg değişimi ve 100 kg ürün ile kalkan N, P2O5, K2O, CaO ve MgO miktarları belirlenmiştir. Çalışma Zeytincilik Araştırma Enstitüsü bahçesinde bulunan 32 yaşındaki Ayvalık zeytin çeşidinde yapılmıştır. Tam çiçeklenmeden sonra (Haziran-Kasım) hasada kadar 6 dönemde alınan meyve örneklerinin bitki besin maddesi içeriklerinin değişimi belirlenmiştir. Bu çalışma ile zeytin meyvenin büyümesi ile birlikte dönemlere göre N ve K’un çok değişken bir durum gösterdiği P, Ca ve Mg içeriklerinin ise daha stabil olduğu gözlenmiştir. Bu da zeytin ağacının beslenmesinde ürün ile kaldırılan besin maddeleri içerisinde en çok K’un olduğunu göstermektedir. Bu çalışma sonucunda toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre fertigasyon programları hazırlanırken, meyvenin gelişme dönemlerine göre ihtiyacı olan bitki besin elementlerinin uygun dönem ve miktarlarda kullanılmasına katkı sağlayacaktır.