Abstract
<p>Artykuł dotyczy popularnej w prawie cywilnym, a w prawie obligacyjnym w szczególności, generalnej klauzuli odsyłającej do zasad słuszności, rozumianych jako zbiorcze określenie wszystkich odesłań, w których pojawia się kryterium słuszności. Przeanalizowano obecność tej klauzuli w kodeksie zobowiązań z 1933 r. na tle rozwiązań przyjętych w wielkich kodyfikacjach cywilnych obowiązujących na ziemiach polskich, tj. w Kodeksie Napoleona, kodeksie cywilnym austriackim (ABGB) oraz w niemieckim kodeksie cywilnym (BGB). Podjęte w artykule rozważania uwzględniły także fakt obowiązywania kodeksu zobowiązań w warunkach Polski Ludowej (do wejścia w życie w dniu 1 stycznia 1965 r. kodeksu cywilnego), ukazując wpływ zasad współżycia społecznego, zaczerpniętych z prawa radzieckiego, a wprowadzonych do Przepisów ogólnych prawa cywilnego z 1950 r., na tradycyjne klauzule oparte na kryterium słuszności.</p>
Highlights
Tak określone zasady odpowiedzialności modyfikował art. 143 k.z., który stanowił, że w przypadku niemożności uzyskania naprawienia szkody przez poszkodowanego od osoby zobowiązanej do nadzoru, sąd miał prawo nałożenia obowiązku naprawienia szkody na sprawcę czynu, jeżeli z okoliczności danej sprawy wynikało, że odpowiadało to względom słuszności[34]
Kodeksu cywilnego), ukazując wpływ zasad współżycia społecznego, zaczerpniętych z prawa radzieckiego, a wprowadzonych do Przepisów ogólnych prawa cywilnego z 1950 r., na tradycyjne klauzule oparte na kryterium słuszności
Summary
Dotyczy popularnej w prawie cywilnym, a w prawie obligacyjnym w szczególności, w tym oczywiście w kodeksie zobowiązań, generalnej klauzuli odsyłającej do zasad słuszności (względów słuszności czy też słuszności w ogóle), stwarzającej podstawę do interpretacji i stosowania prawa w duchu słusznościowym. Kodeks zobowiązań z 1933 r.1 był podstawowym źródłem prawa obligacyjnego w II Rzeczypospolitej, obowiązującym zresztą także w Polsce Ludowej aż do 1 stycznia 1965 r., kiedy wszedł w życie kodeks cywilny[2]. Widoczne to było właśnie w okresie obowiązywania kodeksu zobowiązań, który był przecież źródłem prawa obligacyjnego nie tylko w II Rzeczypospolitej, ale także w warunkach ustroju socjalistycznego, kiedy szczególne znaczenie przypadło, pochodzącym z prawa radzieckiego, zasadom współżycia społecznego[7]. Podkreślić należy, że jest to jedynie jeden z wątków nurtu słusznościowego w prawie stanowionym, a w prawie obligacyjnym w szczególności, gdyż wpisują się w niego odesłania także do innych wartości o charakterze moralnym, takich jak dobra wiara czy dobre obyczaje[8]
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have