Z filologii śledczej. Marina Cwietajewa jako świadek w sprawie o zabójstwo Ignacego Reissa w świetle dwóch protokołów przesłuchania

Abstract

Temat udziału Mariny Cwietajewej (1892–1941) w postępowaniu przed organami państwowymi – paryskim sądem i paryską prefekturą – w związku ze skrytobójczym zabójstwem radzieckiego agenta, Ignacego Reissa (1889–1937), nie jest naukowo opracowany w polskiej rusycystyce. W artykule opisuję, analizuję i interpretuję dwa protokoły przesłuchań rosyjskiej poetki, która zeznawała w charakterze świadka w paryskiej prefekturze 22 X i 27 XI 1937 roku. Zeznania Cwietajewej bardziej jednak dotyczą agenturalnej działalności jej męża, Siergieja Efrona (1893–1941), aniżeli kwestii mordu w Lozannie i dlatego nie wniosły niczego istotnego do sprawy o zabójstwo Ignacego Reissa. W protokołach utrwalono przy okazji błędy merytoryczne związane głównie z biografią samego świadka, jak też jej córki. Wydaje się, że przyczyną istotnych pomyłek może być zła kondycja psychofizyczna i intelektualna Cwietajewej w tamtych trudnych dniach, a ona sama odegrała rolę, do której się wcześniej przygotowała.