Yukarı Mısır Valisi Weni'nin Otobiyografisine Göre Eski Krallık Döneminde Bürokratik Sistemin İç İşleyişi

Abstract

Mısır kralları I. Teti, I. Pepi ve Merenre dönemlerini kapsayan yaklaşık MÖ 2350-2288 yılları arasında Eski Mısır bürokrasi sınıfı içerisinde hızla yükselen bir memur olan Weni, mezarının duvarlarına kazınmış otobiyografisi vasıtasıyla emri altındaki krallara hakkıyla hizmet ettiğini tanrılara duyurmaya çalışmıştır. Weni, hayatı boyunca Eski Mısır monarşik sistemi içerisinde sivil, dini ve askeri görevlerde bulunmuştur. Bu anlayış günümüz için alışılmadık olsa dahi Eski Mısır bürokrasi sistemi için olağan bir durumdur. Kariyerine I. Teti döneminde tahıl ambarı sorumlusu olarak başlayan Weni, I. Pepi’nin saltanatında, giyinme odasının gözetmeni pozisyonuna terfi ettirilmiştir. Bu yeni görev Weni’ye kralla doğrudan temas imkanı sağlamıştır. Zamanla güvenirliğini ispatlayan ve sadakatini gösteren Weni, Tanrı Nekhen’in kıdemli muhafızlığı gibi geniş yetkilere sahip dini bir görevi üstenmiştir. Kral I. Pepi tarafından kraliyet hareminde işlenen bir suçu araştırmakla görevlendirilen Weni, başarısı ile güvenirliliğini bir kez daha ispatlamıştır. Bu başarı, Weni’ye Çöl Halkı’na karşı düzenlenecek seferlerin başkomutanlığını getirmiştir. Otobiyografisine göre Weni, sivil memurluğundaki başarısını askeri sahada da ispatlamış ve Kral I. Pepi onu Mısır’ın en iyi mezarlardan birine sahip olmasını sağlayarak ödüllendirmiştir. Merenre’nin hükümdarlığı sırasında Weni, Yukarı Mısır valisi olarak atanmıştır. Bu yüksek memurluk görevinde nüfus sayımından, toplanan vergilerin kontrolüne, taş ocaklarına yapılan gezilerden, kanal ve gemi inşalarından sorumlu olmuştur. Weni’nin otobiyografisi temelde Eski Mısır’daki ideal bir bürokratın yapması gerekenleri açıklamaktadır. Bu çalışma, Eski Çağ krallıkları arasında en gelişmiş bürokrasi sınıfına sahip olan Mısır’ın Eski Krallık döneminde bürokratik sistemin iç işleyişini Weni’nin otobiyografisi üzerinden açıklamayı amaçlamaktadır.