Yönetim Kurulu Üyelerinin Komite Üyeliklerinin Firma Performansı Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul'da İşlem Gören Şirketlerin Analizi

Abstract

Kurumsal yönetim, şirketlerin tüm paydaşlarının çıkarlarını dikkate alarak, şeffaf, hesap verebilir ve performans odaklı kararlar almasını teşvik eden bir yaklaşımdır. Etkili kurumsal yönetim, şirketlerin performansını artırmak, rekabet avantajı sağlamak ve sürdürülebilir büyüme elde etmek için kritik bir öneme sahiptir. Bu bağlamda, yönetim kurulu, şirketin stratejik yönetimine liderlik eden, paydaşlarının güvenini kazanmayı amaçlayan ve şirketin tüm paydaşlarına karşı sorumluluklarını yerine getiren kritik kurumsal yönetim mekanizması olarak öne çıkmaktadır. Yönetim kurulunun görevlerini ve sorumluluklarını başarılı bir şekilde yerine getirebilmesi için, üyelerinin geniş bir deneyim ve bilgi birikimine sahip olması ve aynı zamanda sektörel ve finansal alanlarda uzmanlık kazanmış olması gerekmektedir. Bu özelliklere sahip bireylerin yönetim kurulunda yer almasını sağlamanın en etkili yolu, yönetim kuruluna bağlı komitelerde görev almalarını sağlamaktır. Bu yaklaşım, yönetim kurulu üyelerinin, şirketin karar alma süreçlerinde etkin bir rol oynamalarını sağlayarak, kurumsal yönetim uygulamalarının şirket performansı üzerinde olumlu bir etki yapmasına yardımcı olur. Bunun yanı sıra, komitelerde görev almak, yönetim kurulu üyelerine, şirketin işleyişi ve stratejik hedefleri hakkında daha derin bir anlayış kazandırır. Öte yandan komitelerde görev almanın getirdiği ekstra iş yükü, yönetim kurulu üyelerinin temel görevlerine yeterince odaklanmalarını engelleyerek karar alma sürecini yavaşlatabilir. Aynı zamanda yönetim kurulu üyelerinin diğer görevlerini ihmal etmelerine ve şirketin diğer önemli alanlarında yeterli denetim ve gözetim sağlayamamalarına neden olabilir. Bu çalışma, Türkiye'de Borsa İstanbul’da işlem gören 139 finansal olmayan şirketin verilerini analiz ederek, yönetim kurulu üyelerinin komitelerde görev almasının firma performansı üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Sonuçlar, komitelerde görev alan yönetim kurulu üyelerinin oranının firma performansı üzerinde negatif bir etki yarattığını göstermektedir. Bu bulgu, yönetim kurulu üyelerinin, komitelere görevlendirilmeleriyle birlikte daha fazla sorumluluk ve iş yüküyle karşı karşıya kaldıklarını ve bu durumun firma performansını olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Aynı zamanda, yönetim kurulu üyelerinin komitedeki görevlendirmeleriyle birlikte temel görevlerinden uzaklaşabildikleri ve firma yönetimine gereken katkıyı yapmakta zorlandıkları da göstermektedir. Bu nedenle, şirketlerin etkili kurumsal yönetim uygulamaları belirlerken, yönetim kurulu üyelerinin komitelerdeki rolünü dikkatlice planlamaları ve dengeli bir yaklaşım benimsemeleri önerilmektedir.