Yeniliklerin Yayılması Teorisi Kapsamında İleri Tıbbi Teknolojik Cihazların Hekimler Tarafından Değerlendirilmesi: Bir Araştırma

Abstract

Amaç: Mal ve hizmet piyasalarında yer alan işletmeler, dijital yeniliklere (inovasyonlara) yoğun biçimde uyum sağlamaya çalışmaktadır. Dijital inovasyonlar konusunda uyum sağlamaya çalışan en önemli sektörlerden birisi de sağlıktır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, sağlık sektöründe sağlık hizmeti sunucuları olan hekimlerin dijital inovasyonlara bakış açılarını ortaya koymaktır. Gereç ve Yöntemler: Bu amaç doğrultusunda sağlık hizmeti sunan hekimlerin dijital ya da ileri tıbbi teknolojik cihazlarla ilgili görüşleri, yeniliklerin yayılması teorisi kapsamında belirlenmeye çalışılmış ve bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan 110 hekime anket uygulaması yapılmıştır. Araştırma için Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Etik Komisyonundan etik kurul onayı alınmıştır. Bununla birlikte araştırmanın yapıldığı eğitim ve araştırma hastanesinden başhekimlik tarafından hekimlere uygulanan anket için gerekli izin de alınmıştır. Çalışmada, yeniliklerin yayılması teorisi baz alınarak ileri tıbbi teknolojik cihazlara uyum süreçleri; göreceli fayda, uyumluluk, sadelik, denenebilirlik ve gözlemlenebilirlik parametreleri dikkate alınarak gerekli analizler yapılmıştır. Bulgular: Anket uygulaması sonucunda, hekimlerin algıladıkları risk düzeyinin, demografik değişkenler bazında farklılık gösterip göstermediğine bakılmış ve farklılığın hastanede ve bölümde çalıştıkları yıl düzeyinde olduğu görülmüştür. Yıl bazında teknolojik cihazların kullanımı ve algılanan risk düzeyi arasında da anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca yenilik içeren tıbbi teknolojilerin getirdiği riskler ile yeniliklerin yayılması teorisindeki boyutlar arasındaki ilişki de analiz edilmiştir. Sonuç: Araştırmada elde edilen bulgular, hekimlerin yeniliğe açık olduğunu, yenilik içeren tıbbi teknolojilerin getirdiği riskleri değerlendirdiklerini ortaya koymuştur. Ayrıca, ileri tıbbi teknolojilerin hekimlerin mesleki gelişimlerine katkı sağladığı belirlenmiştir. İleri tıbbi teknolojik cihazların kullanımının hastanedeki verimliliği artırması ve yenilik içeren tıbbi teknolojilerin getirdiği riskler ile yeniliklerin yayılması teorisindeki boyutlar arasında zayıf bir ilişkinin olması da çalışmada elde edilen diğer sonuçlardır.