YEŞİL BÜYÜME BAĞLAMINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE İSTİHDAM: TÜRKİYE EKONOMİSİNE YÖNELİK EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Abstract

Yeşil ekonomi insanlığın, maddi, beşeri, sosyal ve fiziksel anlamda gelişmesine ve refah düzeyinin artırılmasına odaklı bir ekonomik yapıdır. Sürdürülebilir büyüme ve kalkınma hedeflerine ulaşırken çevresel maliyetlerin azaltılması, amaçlanan bu yapı sayesinde yeni iş fırsatlarının ortaya çıkması ve istimdamda artış olması da beklenilmektedir. Bu bağlamda Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) yeşil ekonomiye geçiş için gerekli olan yeşil büyüme indikatörlerini belirlemiştir. Çevre ve kaynak verimliliği bu indikatörlerden biri olup, enerji verimliliği başlığı altında yenilenebilir enerji ve elektrik üretimi ile enerji kaynakları açısından dışa bağımlılığı azaltan çevre dostu bir yaklaşım öngörmektedir. Her ne kadar yeşil ekonomi insana yakışır işler yaratılmasını, sosyal eşitlik ve refahın sağlanmasını öngörse de yeşil büyüme bağlamında oluşturulan politikaların işgücü piyasası üzerindeki etkileri merak konusudur. Nitekim bu çalışma, yeşil büyüme bağlamında Türkiye’deki enerji verimliliği ile istihdam ilişkisini araştırmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada 1990-2020 yılları arasındaki süreçte yenilenebilir enerji arzı, yenilenebilir elektrik üretimi ve istihdam oranlarına ait yıllık veriler kullanılmış olup değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi Toda-Yamamoto nedensellik testi ile ekonometrik olarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz neticesinde, istihdam ile yenilenebilir elektrik üretimi arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Ayrıca analiz sonuçlarına göre; yenilenebilir enerji arzı ile yenilenebilir elektrik üretimi arasında nedensellik ilişkisi bulunmasa da, istihdam ile yenilenebilir enerji üretimi arasında istihdamdan yenilenebilir enerji üretimine yönelik olmak üzere ise tek yönlü nedensellik ilişki mevcuttur. Bu çalışma, elde edilen ekonometrik sonuçlarla Türkiye’ye yönelik çalışmaların zenginleştirilmesi bakımından literatüre katkı sağlamasının yanı sıra yenilenebilir enerji arzı ve yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik miktarı şeklinde enerji verimliliğine dair iki değişkenin istihdam üzerindeki etkilerinin araştırılması bakımından özgünlüğe sahiptir.