Venöz Ayak Ülser Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar

Abstract

Venöz ayak ülseri alt ekstremite ülserlerin etiyolojisinde en yaygın görülen, açık bir lezyon şeklinde 4 hafta süresince iyileşmeyen ve diz ile ayak bileği arasında gelişen ülserdir. Tüm yaşlar için görülme oranı %1, 65 yaşı üstü kişilerde %3-5 arasındadır. Yaranın tedavisindeki amaç ödemi azaltmak, yara iyileşmesini sağlamak ve tekrarlamasını önlemektir. Yaranın tedavisinden önce; yaranın ilk oluştuğu zaman, yaranın çapı, yeri, sayısı, yatağındaki doku tipi, eksuda türü ve miktarı, yara kenarları ve çevresi cilt durumu, yaranın evresi, ayak bileği kol basıncı indeksi ve ayak lenfödem durumunun değerlendirilmesi gerekir. Venöz ülser tedavisinde ayak elevasyonu, yüksek basınçlı kompresyonlar, pansuman, pentoksifilin, mikronize arıtılmış flavanoid fraksiyonu, topikal işlenmemiş petrol yağı, kalsiyum dobesilat ve aspirin kullanımı önerilmektedir. Sitokin büyüme faktörlerin kullanımı, sklerotherapi ile birlikte kompresyona yönelik çalışmalar mevcuttur. Vakum yardımlı kapama ile hiperbarik oksijen tedavi kombinasyonu için kanıtlar yetersizdir. Yara debridmanı için cerrahi ve mekanik yöntemler önerilmektedir. Altı aydan fazla diğer tedavilere dirençli ve yara çapı > 10 cm² olan ülserlerde pinch ya da mesh greftler kullanılabilir. Tedavi sürecinde aktif planter fleksiyona direnç ve topuk kaldırma egzersizleri, protein ve sıvı ihtiyacının izlenimi, elektrolit ve albümin değerlerinin takibi, düzenli ayak bakımı için hasta-aile eğitimi ve psikososyal destek önem taşımaktadır.