Ukrainian Greek Catholic Church’s stance vis-à-vis terrorist activities of Ukrainian nationalists in the early 1930s

Abstract

Stanowisko ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego wobec działań terrorystycznych ukraińskich nacjonalistów na początku lat trzydziestych XX w.
 Artykuł dotyczy reakcji Kościoła greckokatolickiego na zamachy terrorystyczne organizowane na ziemiach polskich przez nacjonalistów ukraińskich w latach trzydziestych XX w. Biskupi greckokatoliccy (Andrzej Szeptycki, Jozafat Kocyłowski, Grzegorz Chomyszyn) poparli budowę państwa ukraińskiego w 1918 r. Po klęsce Ukraińców w wojnie z Polską w 1919 r. rozwinął się w Małopolsce Wschodniej ruch nacjonalistyczny, znacząco odbiegający w swych podstawach ideowych od zasad chrześcijańskich. Szczególne wzmożenie owego nacjonalizmu nastąpiło na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX w. Z jednej strony nasiliły się zamachy terrorystyczne Ukraińskiej Organizacji Wojskowej oraz Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, z drugiej coraz większy wpływ na Ukraińców wywierała szowinistyczna ideologia Dmytra Doncowa. Wszystko to powodowało niepokój wśród ukraińskich biskupów. Pojawiły się ostre reakcje na zamachy, szczególnie ze strony biskupa Grzegorza Chomyszyna, który potępił pogański nacjonalizm i wszystkie jego przejawy. Trochę mniej ostro wypowiadał się w tej sprawie metropolita Andrzej Szeptycki, co wywoływało kontrowersje między oboma pasterzami.