Turkey's Analysis of Cyberbullying and Cyber Victimization of Students in Turkey in Terms of Demographic Variables by Meta-Analysis Method

Abstract

Günümüzde öğrencilerin, bilişim ve iletişim araçlarını uzun süreli, denetimsiz ve bilinçsiz kullanmaları sonucunda siber zorbalık ve siber mağduriyet olaylarının sayısında çok hızlı bir artışın olduğu görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortaokul ve lise öğrencilerinin siber zorba ve mağdur olmalarında bazı demografik değişkenlerin (cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve ebeveyn birlikte yaşama durumu) etkilerinin meta-analiz yöntemiyle incelenmesidir. Bu amaçla Türkiye’de konuyla ilgili yapılmış çalışmalar, YÖK tez merkezi ve DergiPark veri tabanları üzerinden “siber zorbalık”, “siber mağduriyet”, “sanal zorbalık”, “sanal mağduriyet” anahtar kelimeleri ile taranmış, siber zorbalık ve mağduriyet bağlamında gerçekleştirilmiş, araştırmanın amacına uygun 37 çalışmaya ulaşılmıştır. Araştırma kapsamına alınan çalışmalar, meta-analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda; Türkiye’de erkek öğrencilerin kız öğrencilere, 8. sınıf öğrencilerinin 5. sınıf öğrencilerine, ebeveyni lisans mezunu olan öğrencilerin ebeveyni ilkokul mezunu öğrencilere, ebeveynleri birbirinden ayrı yaşayan öğrencilerin ebeveynleri birlikte yaşayan öğrencilere oranla daha fazla siber zorba ve siber mağdur oldukları anlaşılmıştır. Aileler özellikle ergenlik döneminde çocuklarıyla yakından ilgilenmeli, onlarla nitelikli zaman geçirmeli ve bilişim teknolojileri kullanma sürelerini denetlemelidirler. Siber zorbalık ve siber mağduriyet öğrencilerde sınıf düzeyi yükseldikçe daha fazla görülmektedir, bu bağlamda öğrenciler güvenli ve sorumlu internet kullanımı, bilişim araçlarının nasıl verimli ve etkin kullanılacağı, siber zorbalık ve siber mağduriyet konularında ilkokul yıllarından başlayarak her yıl düzenli olarak bilgilendirilmelidir.