Turizm mekanlarının yeniden üretimle metalaş(tırıl)ması: Mevlana Müzesi ve çevresi

Abstract

Konya’nın önemli turizm merkezlerinden olan Mevlâna Müzesi ve çevresi özellikle 1980 yılındanitibaren uygulanan neoliberal politikalarla birlikte sürekli değişim ve dönüşüme tabii tutulmuştur.Tarihi kent merkezi içerisinde yer alan çarşıların yeniden üretimi sadece çarşıların dönüşümüylekalmamış aynı zamanda bölgede bulunan esnaflar arasındaki ilişkilerde, müşterilerde debir değişim yaşanmıştır. Toplumsal mekandaki yaşanan değişimler tüketim kültürüne de yansımışve mekân meta aracılığıyla sermayeye dahil edilmiştir. Ortaya çıkan süreçleri anlamak vesonuçlarını incelemek amacıyla çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji desenikullanıştır. Değişim ve dönüşüm süreçlerinin daha iyi anlaşılabilmesi için amaçlı örneklem kapsamındabölgede bulunan uzun yıllardır devam eden esnaflardan oluşan 10 kişiyle derinlemesinegörüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular Lefebvre’nin üçlü mekânsaldiyalektiği ve Marx’ın meta çözümlemesinden yola çıkılarak incelenmiştir. Katılımcılarla yapılangörüşmeler sonucunda bulgulara göre; katılımcıların uygulanan değişim ve dönüşüm projelerindesayılarının yeterli olmamasından dolayı söz sahibi olamadıkları ve yaşanan bu süreçlerinsürekli gündemde olması ve aynı zamanda belirsizlik içinde olmasına neden olmuştur. Yaşanandönüşüm faaliyetleriyle birlikte mekâna yüklenen anlamlar değişmiştir. Mekânın sermaye olarakgörülmesi ve önemli turist çekim merkezi olması, kent imgesinde ve kimliğinde kullanılan “Mevlâna”ögesinin meta olarak kullanılması metalaşmayı beraberinde getirmiştir.