Türkiye‘de Sığır Eti Üretici Fiyatı Oluşumunda Etkili Olan Faktörler

Abstract

İnsan sağlığı açısından başlıca hayvansal protein kaynaklarından olan kırmızı etin yeterli miktarda ve düzenli olarak tüketilmesi elzemdir. Türkiye‘deki kişi başı kırmızı et tüketimi dünya ortalamasının oldukça altındadır. Bunun temel nedeni olarak sığır eti fiyatlarının yüksekliği ve sürekli bir artış eğiliminde olması gösterilmektedir. Ayrıca bu artış, enflasyon üzerinde de önemli baskı oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sığır eti fiyatlarında izlenen artış eğiliminin enflasyon etkisinden arındırılarak üretici açısından değerlendirilmesi ve üretici düzeyinde et fiyatlarındaki artışa etki eden temel faktörlerin tespit edilerek, fiyatlarda istikrarın sağlanmasına yönelik çözüm önerileri geliştirilmesidir. Bu çerçevede, et fiyatlarındaki artışa neden olduğu düşünülen faktörler tespit edilmiş, girdi maliyetleri, ikame-rakip ürün fiyatları ve hayvancılık desteklerinin cari ve reel seyri analiz edilmiş ve sığır eti tüketici ve üretici fiyatları arasındaki ilişki düzeyi tespit edilmiştir. Analiz neticesinde sığır eti fiyatlarındaki artışın temel olarak, et üretiminin yetersiz olması nedeniyle oluşan talebin karşılanamamasından kaynaklandığı ve süt fiyatları ile sığır eti üretici fiyatları arasında kuvvetli bağlantı bulunduğu saptanmıştır. Buna göre, kırmızı et fiyatlarında istikrarın sağlanması için öncelikli olarak et üretiminin artırılması, buna yönelik olarak etçi tip besi hayvancılığının geliştirilmesi ve besi materyalinin yurtiçinde üretimi ile hayvan varlığının yeterli düzeye çıkarılması, pazarlama zincirinin kısaltılarak denetim altına alınması, hayvancılık politikalarının uzun vadeli ve planlı şekilde belirlenmesi ile et ve süt ilişkisi göz ardı edilmeden doğru ve etkin bir destek mekanizması oluşturulması gerekmektedir.