Türkiye ve Dünyada Ayva Piyasası

Abstract

Bu çalışmada dünyada ve Türkiye‘de ayva piyasası irdelenmiştir. Çalışmada birincil verileri, ayva üretiminin yoğun olarak yapıldığı Sakarya, Antalya, Bursa, Bilecik ve Denizli illerinde farklı pazarlama seviyelerindeki 28 aracı işletme ile anket yöntemi ile elde edilen veriler oluşturmuştur. İkincil veriler ise FAO ve TÜİK gibi kurumlarının verilerinden hareketle elde edilmiştir. Dönem başlangıcı olan 1981-1985 ortalamasına göre 324465 ton olan dünya ayva üretimi %94,3 artışla 2013 yılında 630325 tona yükselmiştir. Dünya ayva üretiminde önemli ülkeler; Türkiye, Çin, Özbekistan, Fas ve İran‘dır. Türkiye‘de ayva üretimi, 1981-1985 ortalamasına göre 1.60 kat artmıştır. Ayva üretimindeki bu artışta ağaç başına verimdeki yükselmenin katkısı önemlidir (%40 verimde artış). Dünyada üretilen ayvanın %5,3‘ü ihracata konu olmaktadır. Dünya ayva ihracat miktarı 8,32 kat, değeri ise 38,42 kat artmıştır. Ayva ihracat değerlerinde en yüksek paya Hollanda sahiptir (%33,6‘sı). Hollanda‘yı sırasıyla Türkiye, Avusturya ve İran takip etmektedir. Türkiye‘nin dünya ihracat değerindeki payı ise %31,1‘dir. Dünya ayva ithalatında %23,3 pay ile Rusya birinci sıradadır. Rusya‘yı sırası ile Avusturya ve Almanya takip etmektedir. Türkiye‘nin ayva üretiminin %9,4‘ü ihracata konu olmaktadır. Önemli ayva üreticisi iller; Sakarya, Bursa, Antalya, Bilecik ve Denizli‘dir. Görüşülen aracıların 15‘i ayvada pazarlama aşamasında karşılaştıkları en önemli sorunun istenilen zaman, miktar, kalite ve fiyatta ayva bulunmamasını (%54) belirtmiştir.