Türkiye‘de Alabalık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Ekonomik Performanslarının Analizi

Abstract

Bu çalışma, Türkiye‘de iç sularda alabalık yetiştiren işletmelerin faaliyetlerinin ekonomik performanslarını ölçmek ve alabalık yetiştiriciliğinin son yıllardaki gelişimini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma sonucunda, işletmelerin kurulu kapasitelerinin ortalama %82‘sini kullandığı tespit edilmiştir. İşletme ölçeği ile KKO arasında negatif yönlü bir ilişki olup işletme ölçeği büyüdükçe KKO düşmektedir. İşletmelerin yem dönüşüm oranları ortalaması 1,12 olarak hesaplanmıştır. İşletmelerin aktif sermayeleri içerisinde en büyük payı balık sermayesi (%36,8), pasif sermaye içerisinde ise en büyük payı öz sermaye (%87,2) almaktadır. İşletmelerin bir ton üretim kapasitesine düşen net kârları; küçük ölçekli işletmelerde 2.374 TL, orta ölçekli işletmelerde 1.322 TL, büyük ölçekli işletmelerde ise 1.896 TL olarak hesaplanmıştır. İşletmelerin (küçük, orta, büyük) nispi kârları ortalaması sırasıyla 1,08; 0,99 ve 1,17‘dir. İncelenen işletmelerin ortalama cari oran değeri 3,67 ve likidite oranları ortalaması 3,55 olarak hesaplanmıştır. İşletme ölçeği büyüdükçe cari oran değerleri de artmakta, büyük ölçekli işletmeler küçük ve orta ölçekli işletmelere göre daha nakit varlıklara sahiptirler. Sonuç olarak Türkiye‘de alabalık yetiştiren işletmelerin; kısa vadeli borçlarını ödeyebilecek cari varlıklara sahip olduğu söylenebilir. İşletmelerin borçlanma oranı ortalaması 0,16‘dır. Eş deyişle Türkiye‘de alabalık yetiştiren işletmelerin sahip oldukları finansal varlıkların %16‘sı yabancı kaynaklardan karşılanmaktadır. İşletmelerin aktiflerinin devir hızı oranı ortalaması 0,79 olup sektör ortalamasının altındadır. İşletmelerin ekonomik rantabilitesi ortalama 0,13 olarak hesaplanmıştır. Eş deyişle işletmelerin yetiştiricilikten elde ettikleri gelir, fırsat maliyetinden daha fazladır.