Türk ve Batı kültüründeki kahraman figürlerinin ortaokul öğrencilerindeki imgesel yerinin değerlendirilmesine yönelik bir uygulama: Dede Korkut Hikâyesi örneği

Abstract

Çalışmada Dede Korkut Hikâyeleri örneğinden hareketle, Türk kültürüne ait masal, hikâye ve mitolojilerdeki kahramanların öneminin vurgulanması bunun yanında Batıya ait kahraman imgelerinin çocuklardaki yansımalarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca Batı kültürünün Türk çocukları üzerindeki etkileri ve bu kültürün çocukları etkileme yollarının ortaya konulması da hedefler arasında yer almaktadır. Bu amaçlara ulaşmak için Dede Korkut Hikâyelerinden seçilen bir örnek üzerinden 12-13 yaş arası öğrencilerle uygulamalar yapılmıştır. Çalışmada Dede Korkut Hikâyeleri aracılığı ile hikâye ve masalların Türk kültürü için önemi, bu kaynaklarda yer alan kahramanların yerinin vurgulanması da amaçlar arasındadır. Batı kültürünün ele alınan yönlerinin öğrencilerdeki etkisi incelenirken, diğer taraftan da Dede Korkut Hikâyelerindeki bazı motiflerin, çocukların zihinlerinde ne şekille yer aldığı da ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı ve yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Veriler hikâye okuma, canlandırma ve resim yapma gibi uygulamalardan sonra yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve bu verilerin analizi içerik analizi ile yapılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda öğrencilerin Türk kültürüne ait kahramanlara yönelik çok az bir imgeye sahiplerken Batı kültürünün ürettiği mitolojik ve çağdaş kahraman figürlerine ait birçok imgeye sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonucun ortaya çıkmasında medya ve çeşitli nesneler üzerinde kullanılan görsellerin önemli etkisinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yapılan uygulamada Dede Korkut Hikâyelerinden seçilerek kullanılan Salur Kazan’ın bir kahraman olarak öğrenciler üzerinde olumlu etkilerinin olduğu sonucuna da varılmıştır.