TÜRK’ÜN MİLLÎ DAVASI “KIBRIS MESELESİ”NİN 1955-1967 YILLARI ARASINDA MUŞ BASININDAKİ YANSIMALARI

Abstract

Kıbrıslı Rumlar, 1945’ten sonra Yunanistan’a bağlanma isteklerini açığa vurmuşlar ve 1950’den itibaren Yunanistan’dan da büyük destek görmeye başlamışlardır. Yunanistan, Kıbrıs’ın ilhakı niyetiyle konuyu Ekim 1954’te Birleşmiş Milletlere taşımış, burada sonuç elde edemeyince Ada’da şiddet olaylarını desteklemiştir. Bu destekle Rumlar, 1955’te İngiliz ve Türklere yönelik şiddet faaliyetlerine başlamışlardır. Kıbrıs’taki şiddet olayları ulusal basında olduğu gibi Muş basınında da öncelikli haber konusu olmuştur. Bu dönemde Muş basını Kıbrıslı Türklerin sesini duyurmak ve Muş halkını Kıbrıs konusunda aydınlatma görevini üstlenmiştir. Türk kamuoyunun baskıları üzerine, İngiltere’nin 30 Haziran 1955’te Türkiye ve Yunanistan’ı Kıbrıs meselesini görüşmek üzere toplantıya çağırması, 1923’ten beri Türkiye’nin Kıbrıs’ı İngiltere’nin bir iç meselesi olarak görme politikasından vazgeçmesine neden olmuştur. Demokrat Parti Hükümeti, Kıbrıslı Türklerin Ada’da huzur içinde yaşamalarını sağlamak için 1955-1959 yılları arasında aktif bir politika izlemeye başlamıştır. Bunun neticesinde Türkiye, Zürih ve Londra Antlaşmalarını imzalayarak Ada’da İngiltere ve Yunanistan’la birlikte garantör devlet durumuna gelmiştir. 1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuşsa da Rumlar, Kıbrıs Anayasasını görmezden gelerek Türklere karşı 1963 ve 1967 yıllarında kanlı saldırılar düzenlemişlerdir. Bunun üzerine Türkiye garantör devlet olma hakkını kullanarak müdahale etmek istemiş, ancak özellikle ABD’nin karşı çıkması yüzünden küçük müdahalelerle yetinmek zorunda kalmıştır. Bu dönemde genel Türk basınında olduğu gibi Muş yerel basınında da 1963 ve 1967 olayları çokça yer bulmuş ve ABD’nin Türkiye’nin müdahalesine izin vermemesi ABD’nin dostluğunun sorgulanmasına neden olmuştur. Bu çalışmada Muş’ta çıkan gazetelerin Kıbrıs’taki gelişmeleri Muş kamuoyuna nasıl yansıttığı ve olaylar karşısındaki tutumlarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla 1 Temmuz 1955-15 Aralık 1967 tarihleri arasında Muş’ta çıkan gazetelerinin nüshaları taranmış, Kıbrıs’taki gelişmeler, gelişmeler karşısında Türkiye’nin, uluslararası kuruluşların ve müttefik devletlerin tutumları ile ilgili manşetler, yazılar, değerlendirmeler incelenmiş ve gerekli yorumlar yapılmıştır.