Abstract
Osnovni problem istraživanja, sprovedenog na uzorku od 223 ispitanika oba pola, uzrasta 17 - 60 godina, jeste da li se mogu identifikovati specifični obrasci interakcije u prostoru mjerenja konstrukta psihopatije i osobina ličnosti. Cilj istraživanja je bio istraživanje taksonomije ispitanika u prostoru mjerenja konstrukta psihopatije i osobina ličnosti iz alternativnog petofaktorskog modela. Referentni okvir za procjenu psihopatije činili su Klekli-Hareovi kriterijumi za procjenu ovog poremećaja, operacionalizovani upitnikom UPP-2 (UPP- 2; Novović, Smederevac i Gavrilov, 2007) koji obuhvata četiri dimenzije (impulsivnost, psihopatski životni stil, antisocijalno ponašanje i psihopatski afekat). Referentni okvir za procjenu osobina ličnosti je alternativni petofaktorski model (ZKPQ; Zuckerman, 2002), koji obuhvata pet bazičnih osobina (aktivitet, agresivnost/hostilnost, impulsivno traženje senzacija, neuroticizam/anksioznost i socijabilnost), operacionalizovan upitnikom ZKPQ. Matrica kvadriranih euklidskih distanci (u zajedničkom prostoru faktorskih skorova na prvim glavnim komponentama supskala upitnika ZKPQ i dimenzija upitnika UPP-2) podvrgnuta je Wardovom metodu hijerarhijske klaster analize, pri čemu su ekstrahovana tri klastera. Na osnovu diskriminativnih funkcija nazvanih sklonost ka rizičnim i antisocijalnim ponašanjima i psihopatski afekat, klasteri su interpretirani kao grupa emocionalno rezervisanih osoba, grupa prosocijalno orijentisanih osoba i grupa osoba sklonih rizičnim i antisocijalnim ponašanjima. Rezultati imaju značajne implikacije za kreiranje i sprovođenje programa prevencije i savjetodavnog rada u cilju kanalisanja rizičnih i antisocijalnih ponašanja na socijalno prihvatljivije načine.
Highlights
Matrica kvadriranih euklidskih distanci (u zajedničkom prostoru faktorskih skorova na prvim glavnim komponentama supskala upitnika Zuckerman Kuhlman Personality Questionnaire (ZKPQ) i dimenzija upitnika UPP-2) podvrgnuta je Wardovom metodu hijerarhijske klaster analize, pri čemu su ekstrahovana tri klastera
Rezultati istraživanja koje se bavilo ispitivanjem strukture povezanosti između konstrukta psihopatije i osobina ličnosti iz alternativnog petofaktorskog modela ukazuju na povezanost faktora beskrupuloznost, psihopatski životni stil i antisocijalno ponašanje kao karakteristika psihopatije sa faktorima agresivnost/ hostilnost, traženje senzacija i impulsivnost iz prostora mjerenja karakteristika ličnosti alternativnog petofaktorskog modela
Unutar prvog klastera su samo umjereno visoki skorovi na drugoj funkciji a ne izraženo visoki, dok se unutar trećeg klastera gdje se uočava izraženo povišenje na prvoj funkciji primjećuje relativno nizak doprinos supskale antisocijalnog ponašanja koja uključuje teže oblike delinkventnog, nasilničkog i kriminalnog ponašanja koje je karakteristično za antisocijalni poremećaj ličnosti
Summary
Matrica kvadriranih euklidskih distanci (u zajedničkom prostoru faktorskih skorova na prvim glavnim komponentama supskala upitnika ZKPQ i dimenzija upitnika UPP-2) podvrgnuta je Wardovom metodu hijerarhijske klaster analize, pri čemu su ekstrahovana tri klastera. Među kriterijumima DSM-IV klasifikacije za antisocijalni poremećaj ličnosti nalazi se samo 37,5% simptoma iz grupe Klekli Hareovih interpersonalnih i afektivnih faktora psihopatije a oko 60% iz grupe antisocijalnog faktora i psihopatskog životnog stila (Novović i sar., 2007).
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
