The Unpublished Poetry of Nazîm the “Composer” (Three Gazels)

Abstract

Klasik Türk edebiyatında XV. yüzyılda başlayan mecmua tertip etme geleneği, XX. asrın başına kadar devam etmiştir. Altı asrın sonunda, özellikle şiir mecmuaları edebiyat araştırmacıları için önemli başvuru kaynaklarından biri hâline gelmiştir. Şiir mecmualarında, şairlerin hayatları ve edebî kişiliklerine dair bilgilere, çeşitli edebî türlerin örneklerine veya edebiyatımızda tercih edilmemiş nazım şekillerine ulaşılabilir. Bunun dışında, şairlerin divanlarında yer almayan şiirlerine, ismi tezkirelerde geçen ancak divan tertip etmemiş şairlerin şiirlerine ya da tezkirelerde yer almayan şairlere mecmualarda rastlamak mümkündür. Bu mecmualardan biri de Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine Kitaplığı 1127’de kayıtlı mecmuadır. Yazmada farklı yüzyıllara ait 97 şair yer alır. XVIII. asır sanatkârlarından olan Yahyâ Nazîm de onlardan biridir. Şairin asıl adı Yahyâ’dır. Uzun zaman “Halîm” mahlasını kullanmış sonrasında kendisine Neşâtî Ahmet Dede tarafından “Nazîm” mahlası verilmiştir. Kaynaklarda doğum tarihine dair bir kayıt bulunmayan şairin ölüm tarihi Hâtimetü’l-Eş‘âr’da 1139/1727 olarak zikredilir. Bilinen tek eseri Dîvân’ıdır. Dîvân’ında birçok naatı bulunan şair, “na‘t-gû” sıfatıyla da anılmıştır. Çalışmada, Nazîm hakkında bilgi verildikten sonra Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine Kitaplığı 1127’de kayıtlı mecmuaya değinilmiş ve ardından mecmuada yer alan Nazîm mahlaslı üç gazel neşredilerek araştırmacıların istifadesine sunulmuştur.