The Problem of Necessity and Fundamental Rights Against Prohibitive Approaches to Anonymous Accounts on Social Network Platforms

Abstract

Gerek ülkemizde gerekse dünyanın çeşitli ülkelerinde sosyal ağ platformlarına kaydolunurken gerçek kimlik bilgilerinin sağlanmasının zorunlu hale getirilmesi konusunda tartışmalar bulunmaktadır. Sosyal ağ platformlarında anonimliğin yasaklanması anlamına gelecek bu tür bir düzenlemenin savunucularına göre sosyal ağ platformları aracılığıyla işlenen çeşitli suçların en önemli aracı bu platformlardaki takma isimli hesaplardır. Ancak kullanıcıların çeşitli kişisel verilerini sosyal ağ platformlarına vermelerinin zorunlu kılınması suretiyle anonim hesapların yasaklanması halinde, ifade özgürlüğü ve kişisel verilerin korunması bakımından yeni sorunlar ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla ülkemizde ve evrensel hukuk ilkelerini benimsemiş diğer ülkelerde bugüne kadar yasaklama yoluna başvurulmamış olmasının nedeni, ifade özgürlüğü ve kişisel verilerin korunması konularında ortaya çıkan kaygılardan kaynaklanıyor olmalıdır. Ayrıca örneğin ülkemizde sosyal ağ platformları tamamen denetimsiz bir ortam olmayıp, hukuka aykırı içeriklerin içerik çıkarma ve/veya erişim engelleme gibi araçlarla önlenmesi mümkündür. Buradan hareketle, 04.05.2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ile getirilen içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi araçları, bir hukuk devletinde internetin denetimi için getirilebilecek en etkili ve nihai araçlar olup, bunun ötesinde anonim hesapların yasaklanması yoluna gidilmesi anayasayla güvence altına alınan ifade özgürlüğü ilkesinin ihlali anlamına gelecektir. Diğer yandan sosyal ağ platformlarında mutlak bir anonimlik söz konusu olmayıp, yer ve erişim sağlayıcıların sahip olduğu e-mail adresi, telefon numarası veya IP adresi gibi veriler kamu otoriteleri tarafından talep edilerek ilgili kişilere erişilmesi genel olarak mümkündür. Sonuç olarak, bu çalışmanın hareket noktasını oluşturan sorular şunlardır: Türkiye gibi içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi araçlarıyla donatılmış bir hukuk sisteminde ayrıca anonim hesapların yasaklanması gerekli midir? Yasaklamanın ifade özgürlüğü ve kişisel verilerin korunması bakımından ne gibi sakıncaları olabilir?