The Literary Journalism of George Orwell: An Analysis of ‘The Road to Wigan Pier

Abstract

Son yıllarda gazetecilikte nitelikli içeriğe, hikaye oluşturabilmeye ve derinlemesine araştırmaya duyulan ihtiyaç karşısında yeniden keşfedilmeye başlayan edebi gazetecilik/edebi röportaj türünün tarihteki öncülerinden ve dünya çapında tanınmış en güçlü temsilcilerinden biri kuşkusuz ki İngiliz romancı ve gazeteci George Orwell (1903-1950)’dır. Daha çok romancı kimliğiyle tanınmakla birlikte gazeteciliğin farklı alanlarında da çalışmış olan Orwell, gerek romanları gerekse 1930’lu ve 40’lı yıllarda çeşitli gazete ve dergilerde dönemin politik, toplumsal ve edebi meseleleri üzerine yazdığı geniş konu ve tür yelpazesindeki güçlü metinleriyle yirminci yüzyılın en etkili politik yazarı olarak nitelendirilmektedir. Modernleşme ve endüstrileşmenin yol açtığı ekonomik ve sosyal adaletsizlikleri politik gazeteciliğinin odak noktasına yerleştirmiş olan yazar, özellikle Avrupa kentlerindeki yoksulların ve işçi sınıfının yaşamını tanıklığa dayalı anlattığı kurgu ve gerçeklik sınırındaki metinleriyle, İngiliz edebi gazetecilik geleneğinin öncüsü olarak da anılmaktadır.Orwell’ın çok yönlü gazetecilik deneyimi içinde onu üstün kılan edebi gazetecilik pratiğine odaklanan bu çalışmada, yazarın 1930’lu yıllarda İngiltere’nin kuzey kesimlerindeki sanayi bölgelerinde yaşanan sefaleti ve maden işçilerinin olumsuz çalışma ve yaşam koşullarını yoğun gözlem ve araştırmaya dayalı olarak aktardığı ve edebi gazeteciliğin en çarpıcı ilk örneklerinden biri olarak kabul edilen Wigan İskelesi Yolu (1937) adlı yapıtı incelenmiştir. Yapıt, edebi gazeteciliğin özelliklerinden yararlanılarak, ilgili literatür çerçevesinde kavramsal ve tarihsel bir arka planda analiz edilmiştir. Analizde, edebi gazetecilik türündeki metinlerin incelenmesinde referans alınan özelliklerden yola çıkılmışsa da, çalışma, metnin türe uygunluğunu değerlendirmekten ziyade, Orwell’ın gazetecilik pratiği ve anlayışının bu özelliklerdeki katkısını ve yazarın edebi gazetecilik geleneğindeki öncü konumunu ve etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Orwell’ın gazetecilik deneyimine yakından bakmanın, kökeni modern gazetecilik öncesi döneme dayanan bir haber formunu, haber yapma pratiğini ve habercilik anlayışını niteleyen ve bugün ‘yavaş gazeteciliğin’ karşılığı haline gelen edebi gazeteciliğin mevcut koşullardaki önemini ve olanaklarını vurgulamak açısından önemli olduğu düşüncesiyle tasarlanan çalışmanın, gazeteciliğin güncel sorunları üzerine süregelen tartışmalara açılım sağlayacağı öngörülmektedir.