Abstract
The phenomenon of translatability is an incredibly interesting translation problem, the subject of eternal disputes and discussions, which probably will never be definitively settled. Translatability is only a theoretical ideal, which, in fact, only corresponds to different degrees of approximation. Untranslatability is caused by the differences in the construction of language systems and the presence of different types of terms, words, common phrases and collocations related to specific socio-cultural phenomena in respective languages. The translatability of statements is also hindered by allusions of language and particular erudite manners of poetic text organisation, used for expressive and aesthetic language-specific sound values and semantic associations. Thus, the translatability of literature, and especially poetry, is particularly limited. The purpose of this article is to debate the problem of (un)translatability and to define its limits. The article is an attempt to discuss the fundamental questions of when the independence and freedom of manoeuvre of a translator reach their limits and whether a text should be translated or left in the original language.
Highlights
Zjawisko przekładalności jest niesamowicie ciekawym zagadnieniem translatorycznym, odwiecznym tematem sporów i dyskusji, który prawdopodobnie nigdy nie zostanie ostatecznie rozstrzygnięty
Hipoteza Sapira-Whorfa nie dotyczy jednak tylko różnic pomiędzy sposobem myślenia w różnych językach, ale prowadzi również do szerszych rozważań na temat odmiennych wizji świata, których nie sposób pogodzić ze sobą, a w konsekwencji – na temat nieprzekładalności języków, w których wizje te zawierają się
Mimo to jednak żaden rozsądny tłumacz nie weźmie na poważnie słów Kruczonycha, a podążał będzie raczej za słowami innego rosyjskiego teoretyka, Dawida Samojłowa, który mawiał, że w końcu działalność tłumaczeniowa polega na mądrej kombinacji elementów przekładalnych i nieprzekładalnych w jednorodnym zbiorze artystycznym, dyktowanym przez rozum, uczucia oraz intonację prototypu (Ojcewicz 1991: 57)
Summary
Przekład jest związany ze słowem, z przekazem słowa” – tak oto wypowiada się Đorđe Živanovič na początku swoich rozważań na temat ograniczeń procesu translacji (Pollak 1975: 367). Która może wydawać się sprzeczna z tym, co zostało stwierdzone wcześniej: aby nie wpaść w ukryte w tekście pułapki, zwłaszcza jeśli języki obu tekstów są zbliżone, tłumacz zmuszony jest zwracać większą uwagę na słowo i jego znaczenie pierwotne. Gry słów, które rzadko można oddać tak, aby było to wystarczająco zbieżne z oryginałem; często przetłumaczone gry stają się ubogie, pozbawione części ich artystycznej siły; 3. Słowa lub wyrażenia sugestywne; słowo, oprócz swojego znaczenia eksplicytnego, może ukrywać również znaczenie implicytne; w większości przypadków nie jest to pojedyncze słowo, ale jedynie połączenie dźwięków, które wywołuje u czytelnika różne asocjacje; skojarzenia te mogą być trudne dla czytelnika tekstu przetłumaczonego, ponieważ albo nie zna on wystarczająco rzeczywistości przedstawionej w tekście, albo ze stosunku słów w języku tłumaczenia nie wyłania się żadne wyrażenie sugestywne. Živanovič proponuje zadowolić się tym, co można uzyskać z tłumaczenia
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
