The Emotion of Sadness in Modern Psychology and Classical Islamic Thought: The Example of Kindi

Abstract

Psikolojinin önemli konularından olan duygu konusuyla ilgili geçmişten günümüze çok sayıda çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmaların çoğunluğunda duygular sınıflandırılmış ve üzüntü duygusu temel duygular arasında kabul edilmiştir. Duygu konusu, psikolojinin yanı sıra farklı disiplinlere mensup kişilerin de ilgisini çekmiştir. Bu noktada, ilk İslam filozofu olarak kabul edilen Ebû Yûsuf Ya’kub b. İshâk b. Es-Sabbâh el-Kindî de duygu konusu ve bilhassa üzüntü duygusuyla yakından ilgilenmiştir. Kindî, üzüntü duygusuyla ilgili müstakil bir eser dahi kaleme almıştır. Bu çalışmada üzüntü duygusunun Kindî’nin düşünce sistemindeki ve modern psikolojideki yeri karşılaştırmalı bir şekilde incelenmektedir. Çalışmanın yöntemi olarak nitel araştırma yöntemi seçilmiştir. Çalışmanın verileri doküman incelemesi tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle duygu konusu ve üzüntü duygusu psikolojik açıdan ele alınmaktadır. Akabinde Kindî’nin düşünce sisteminde duygu konusu ve üzüntü duygusu üzerinde durulmakta ve onun üzüntü duygusundan kurtulmak için önerdiği çözüm yollarına yer verilmektedir. Gerçekleştirilen inceleme sonucunda duyguların tasnifi, üzüntü duygusunun diğer duygular arasındaki konumu, üzüntünün sebepleri ve insan hayatına etkileri açısından modern psikolojinin verileri ile Kindî’nin görüşlerinin büyük oranda örtüştüğü tespit edilmiştir. Bu bağlamda, duygu konusunun ve üzüntü duygusunun Batı menşeli bir bilim dalı olan psikolojide ve ilk İslam filozofu olan Kindî’nin düşünce sisteminde oldukça benzer şekilde değerlendirildiği görülmektedir.