The effects of some pesticides on fecundity and lifespan of Panonychus ulmi (Koch) and Neoseiulus californicus (Mc Gregor): hormoligosis

Abstract

Tarimsal uretimde ekonomik kayba neden olan bircok hastalik, zararli ve yabanci otlara karsi ureticiler kimyasal savas yontemini tercih etmektedirler. Kimyasal savasimda kullanilan pestisitlerin dezavantajlari arasinda, dogal dengeyi bozmak, insan ve sicakkanlilarda dogrudan veya dolayli olarak zehirlenmelere neden olmak, dogal dusmanlara zarar vererek zararli populasyonlarinin artmasina ve hormoligosis'e neden olmasi gosterilebilir. Oldurucu dozda olmayan bazi pestisitler bocek ve akarlarda yumurta verimini artirmaktadirlar. Bu duruma hormoligosis denilmektedir. Bu calisma da yaygin kullanilan bazi pestisitlerin elma bahcelerinin ana zararlilarindan biri olan Avrupa Kirmiziorumcegi ( Panonychus ulmi Koch.) (Acari: Tetranychidae) ve avci akar Neoseiulus californicus' un (Mc Gregor) (Acari: Phytoseiidae) ureme gucu ve yasam surelerine etkileri arastirilmistir. Pestisitler her iki akarin 0-24 saatlik larva donemlerine ilaclama kulesi - Petri kabi yontemi (islak pamuk uzerinde bulunan erik veya fasulye yapraklari) ile dogrudan uygulanmistir. Saf su (kontrol), cyphermethrin, imidacloprid, deltamethrin, spirodiclofen + abamectin ve thiacloprid uygulanan P. ulmi bireylerinin ortalama yasam suresi (larva+nimf+ergin) sirasiyla 25.50, 24.92, 23.97, 23.77, 21.60, 23.85 gun olarak bulunmustur. Saf su (kontrol) ve ayni insektisitlerin uygulandigi N.californicus bireylerinin ortalama yasam suresi ise sirasiyla 27.72, 26.94, 25.40, 27.94, 25.71, 26.88 gun olarak saptanmistir. Ayni deneysel kosullara maruz birakilan P. ulmi disi bireylerinin birakmis olduklari ortalama yumurta sayisi 33.79, 35.15, 37.62, 36.17, 33.95, 36.75 yumurta/disi olarak bulunmustur. Saf su (kontrol) ve ayni insektisitler uygulanan N.californicus disi bireylerinin birakmis olduklari ortalama yumurta sayisi 36.03, 46.44, 47.46, 46.43, 35.43, 42.38 yumurta/disi olarak bulunmustur. Spirodiclofen+abamectin disindaki ilaclar P. ulmi 'de disi basina sinirli bir yumurta artisina neden olurken, avci akar N. californicus 'da daha fazla bir yumurta artisina neden olmustur.