The effect of jujube extract consumption during two types of high intensity interval training and intensive endurance training on oxidative stress and antioxidant indices of liver tissue in immature male Wistar rats

Abstract

زمینه و هدف: یکی از راهکارهای مناسب برای محافظت در برابر تأثیرات نامطلوب فشار اکسایشی ناشی از تمرینات ورزشی طولانی‌مدت و شدید، به‌کارگیری تدابیر تغذیه‌ای سالم و استفاده از مکمل‌های ضداکسایشی است. هدف این پژوهش بررسی اثر مصرف عصارة عناب طی دو نوع تمرین تناوبی و استقامتی شدید بر شاخص‌های ضداکسایشی و فشار اکسایشی بافت کبد موش‌های صحرایی نابالغ نر بود.مواد و روش‌ها: 72 سر موش نابالغ صحرایی نژاد ویستار با سن 22 روز و میانگین وزنی 475/7 ± 64/60 گرم پس از وزن‌کشی به‌صورت تصادفی به نه گروه کنترل، تمرین تناوبی شدید (HIT)، تمرین استقامتی شدید (ICT)، عناب، ICT + عناب، ICT + دارونما، HIT + دارونما، HIT + عناب و دارونما تقسیم شدند. پس از یک هفته آشناسازی عمومی و اختصاصی، برنامة تمرین استقامتی شدید شامل دویدن روی نوار گردان به مدت چهار هفته (پنج جلسه در هفته) با مدت و شدت پیش‌رونده و با رعایت اصل اضافه‌بار تمرین اجرا شد. به‌طوری‌که سرعت در هفتة اول برابر 10 تا 18 متر در دقیقه و مدت آن 10-30 دقیقه بود و در هفتة آخر سرعت تمرین به 30 متر بر دقیقه و مدت آن 55-60 رسید. برنامة تمرینی HITنیز در قالب تمرین با الگوی دوره‌های هفت‌روزه (شش روز تمرین و یک روز استراحت به‌منظور جلوگیری از بیش‌تمرینی) انجام گرفت. بر اساس اصل اضافه‌بار تمرین به‌گونه‌ای اعمال شد که سرعت تمرین در هفتة آشناسازی برابر با 10-16 متر در دقیقه و مدت آن یک دقیقه بود و در هفتة آخر سرعت تمرین 36-40 متر در دقیقه (معادل حدود 85% Vo2max) رسید. به گروه‌های دارونما، گاواژ آب مقطر و به گروه‌های دارای عناب، گاواژ عصارة عناب با دوز 600 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر موش، روزانه پس از تمرین ارائه شد. اندازه‌گیری میزان فعالیت آنزیم‌های SOD ، GPX و CAT و سطوح MDA و TAC بافت کبد به روش اسپکتروفتومتری و کیت الایزا انجام گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های آماری آنوا و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد.نتایج: نتایج نشان داد که فعالیت استقامتی شدید و HIT موجب کاهش معنادار میزان MDA شد (05/0P<). هرچند بر میزان فعالیت آنزیم‌های ضداکسایشی SOD، GPX و سطوح TAC تأثیر معناداری نداشت (05/0P>). از سویی، تمرین HIT موجب افزایش معنادار آنزیم CAT شد (05/0P<). در گروه‌های دارای گاواژ عناب، تأثیر معناداری بر میزان آنزیم‌های ضداکسایشی SOD، GPX، CAT، TAC و MDA نداشتند (05/0P>).نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد که تمرینات استقامتی شدید و HIT موجب تعدیل شاخص‌های اکسایشی و همچنین تمرین HIT، سبب بهبود نشانگر ضداکسایشی CAT در موش‌های نابالغ می‌شود.