The Effect of Bystanders Intervention In Bullying Psycho-Education Program on Intervention Skills of Middle School Students

Abstract

Bu çalışma ile zorbalığa seyirci müdahale psiko-eğitim programının ortaokul öğrencilerinin zorbalığa müdahale becerilerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada bu amacı gerçekleştirmek için öntest-sontest-izleme testi 1-2; deney ve kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada yer alan deney ve kontrol grupları Ankara ili Sincan ilçesinde bulunan bir ortaokulda eğitim gören 6. sınıf öğrencilerinden oluşturulmuştur. Deney ve kontrol gruplarına denek seçiminde Zorbalıkta Seyirci Müdahale Ölçeği (ZSMÖ) ve Katılımcı Rolü Ölçeği (KRÖ) kullanılmıştır. Denek seçerken KRÖ seyirci alt boyutundan akran bildirimine dayalı olarak ortalamadan daha yüksek puan almış olmak, ZSMÖ’den toplam puana göre ortalamanın altında puan almış olmak ve bu iki kriterin eşleştirilmesi sonucunda belirlenen öğrencilerden araştırmaya katılmaya gönüllü ve ailesinin izninin olması kriterleri dikkate alınmıştır. Bu kriterlere uyanlar arasından seçkisiz olarak belirlenen 12 deney ve 12 kontrol grubu olmak üzere 24 kişilik çalışma grubu oluşturulmuştur. Deney grubuna, 11 oturumluk zorbalığa seyirci müdahale becerilerini geliştirmeye yönelik psiko-eğitim programı uygulanmış, kontrol grubuna ise herhangi bir işlem yapılmamıştır. Bulguların sonuçlarına göre deney grubuna uygulanan psiko-eğitim programının, öğrencilerin zorbalığa seyirci müdahale düzeylerinde etkili olduğu ve programın etkisinin 5 haftalık ve 6 aylık izleme ölçümleri sonucunda da devam ettiği görülmüştür. Çalışmanın sonuçları zorbalığa seyirci müdahale psiko-eğitim programının ortaokul öğrencilerinin müdahale beceri düzeylerini geliştirmede etkili olduğunu göstermektedir.