The Concept of Budget Management and Evaluation of the Success of Budget Management in Turkey

Abstract

Maliye literatüründe yer alan “kamu harcama yönetimi” kavramı bütçe belgesinin içeriği dikkate alındığında dar kapsamlıdır. Bu çalışmanın konusu kamu harcama yönetiminin bütçe yönetimi kavramı ile geniş kapsamlı olarak ele alınması gerektiğidir. Çalışmanın amacı, bütçe belgesinin işlevlerini yerine getirmesinde ve kaynakların etkin kullanılmasında konunun sadece harcama yönü ile değil gelir yönüyle birlikte düşünülmesidir. Ayrıca çalışma ile “bütçe yönetimi” kavramının harcama yönetimi kavramı kadar önemli olduğu ortaya konulmak istenmiştir. Bununla birlikte bütçe yönetimi kavramı aynı zamanda bütçenin hazırlanma ve uygulanma süreçleri ile bir bütündür. Literatürdeki çalışmalara bakıldığında harcama yönetimi kavramına göre bütçe yönetimi kavramı daha az kullanılmaktadır. Bu bağlamda gelir ve giderlerin tahmin edilmesi ile tahmin edilen gelirlere ve giderlere ulaşılması şeklindeki bir anlayışın hakim olduğu görülmektedir. Bütçe tahminler ve tahminlere ulaşılması şeklinde hayata geçirilmektedir. Bu durum “bütçe yönetiminde başarı” olarak ifade edilmektedir. Ancak bu çalışmada bütçe yönetimi kavramı; bütçe sürecinin, bütçenin gelir ve harcama yönlerinin, bütçe sisteminin, mali kuralların, planlamanın ve karar alma politikalarının birlikte düşünülerek gerçekleştirilmesini kapsamaktadır. Çalışmada literatürde oldukça az kullanılan bütçe yönetimi kavramının belirtilen bakış açısı altında teorik anlamı ortaya konulmuştur. Bütçe yönetiminde başarı konusu vurgulanmıştır. Bu doğrultuda Türkiye örneği üzerinden gidilmiştir. Bütçe yönetimi bütçenin gelir yönü, bütçe sistemi, planlama ve mali kural kapsamında değerlendirmeye alınmıştır.