Abstract

Kuruluşundan itibaren giderek büyüyen ve geniş bir coğrafyaya hâkim olan Osmanlı İmparatorluğu, tarihinin her döneminde devleti yöneten dirayetli padişahları sayesinde bir kültür merkezi haline gelmiş; sayısız şair, sanatkâr, âlim devlet büyükleri ve hükümdarlar yetiştirmiştir. Devleti idare eden padişahların ilme, güzel sanatların pek çok şubesine ve bilhassa şiire duydukları alaka Osmanlı Devleti’ni diğer büyük devletler nezdinde farklı kılmakta, medeniyetimizin büyüklüğünü ortaya koymaktadır. Kanuni Sultan Süleyman, 16. asrın ilk çeyreğinden itibaren yönetimi ele almış kudretli bir hükümdar olmasının yanı sıra şiire derin vukufu olan bir şairdir. Şiirlerinde Muhibbî mahlasını kullanan Kanuni, en çok gazel kaleme alan şairler arasında ilk sıralarda yer alır. Sultan bir şair olarak o, kaleme aldığı şiirlerinde savaş meydanlarından sohbet meclislerine ve mensubu olduğu çağın bütün hususiyetlerine kadar pek çok konuyu işler. Muhibbî Divanı’nda karşımıza çıkan unsurlardan biri de muhtelif makamları, çalgıları ve kavramları ile musikidir. Bu çalışmada öncelikle Osmanlı dönemi musikisinde ve günümüzde ayrıcalıklı bir yeri olan ney sazı tanıtılmış, Kanuni Sultan Süleyman’ın hayatı ve edebi kişiliğine dair muhtasar bilgiler sunulmuştur. Ardından Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığınca neşredilen Muhibbî Divanı’nda yer alan 4118 manzumede musiki ile ilgili unsurlar taranmış ve bunlar içerisinde en çok sözü edilen ney sazının ne tür ilgilerle Muhibbî’nin şiirlerinde yer aldığı değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Highlights

  • Belli bir derinliğe sahip olan divan şiirinin anlam dünyasını şekillendiren hususlar tasavvuftan mitolojiye, astronomiden gelenek ve göreneklere kadar geniş bir yelpazede ele alınmaktadır

  • ever since its foundation became a cultural centre thanks to its able sultans who ruled the state in every period of its history

  • The interest of the sultans who ruled the state in science

Read more

Summary

Bu konuda yapılmış çalışmalardan bazıları şunlardır

Gibi nefesli çalgılar arasında yer alan ney, klasik ve tasavvufi musikinin vazgeçilmez sazlarından biridir. Ney ile kâmil insan arasındaki benzerlik çeşitli ilgilerle kurulmaktadır: Kamış sarı renklidir ve içi kızgın demirle dağlanır. Yy Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte bütün Türklük âleminin coğrafi sınırlarının genişlediği buna paralel olarak ilim, edebiyat, mimari ve sanatın doruğa çıktığı bir dönemdir (Çelebioğlu, 1994). Osmanlı saltanatı her sahada altın çağını idrak ederken şiir alanında Bâkî, Fuzûlî, Hayâlî, Zâtî, Nev’î, Lâmi’î, Taşlıcalı Yahyâ Bey gibi zirve kabul edilebilecek şairlerle birlikte yüzlerce divan şairi yetişmiştir (Kut, 2000). Bu beyitlerde ney diğer musiki aletleri ve makam adlarıyla birlikte kullanılarak zengin tedailerle karşımıza çıkmaktadır

Bağrının Delik Delik Olması
Sedâsı
Muhibbî divanında ney sazının zikredildiği diğer beyitler şöyledir
Full Text
Published version (Free)

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call