Tevfik Ubud Efendi’nin Hint İslam Cemiyeti Adına Kurtuluş Savaşı’na Mali Yardım Adı Altında Casusluk Faaliyetleri

Abstract

Osmanlı Devleti 1914-1918 yılları arasında yaşanan Birinci Dünya Savaşı’ndan mağlup olarak ayrılmış, 30 Ekim 1918 tarihinde Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalamıştır. Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla Kurtuluş Savaşı fiili olarak başlamıştır. Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini yürütmek, o günün şartları göz önünde tutulduğunda hiç de kolay olmamıştır. Kurtuluş Savaşı’nın mali yükünü karşılamak için iç ve dış kaynaklardan gelebilecek yardımlara ihtiyaç duyulmuştur. Türk milletinin bağımsızlığına gölge düşürmeyecek şekilde dış kaynaklardan yardım alınmasına karar verilmiştir. Dış kaynaklardan biri olan Hint Müslümanları “Hint İslam Cemiyeti” olarak Kurtuluş Savaşı’na maddi destek sağlayacaklarını Ankara Hükümetine bildirmişlerdir.Hint İslam Cemiyeti adına Türkiye’ye geldiğini ifade eden Tevfik Ubud Efendi, Ankara’ya gelmek ve Mustafa Kemal Paşa ile doğrudan görüşmek istediğini bildirmiştir. Tevfik Ubud Efendi gelirken yanında üç milyon rublelik bir çek getirdiğini Harbiye Nazırlığı görevlilerine söylemiştir. İlerleyen dönemde farklı miktarlarda yine Hint İslam Cemiyeti adına para yardımında bulunacağını ifade etmiştir. Uzun süren savaşlar sonunda hayli yıpranmış Türk maliyesi için o dönemde bu destek önemli bir yer tutmaktadır. Mustafa Kemal Paşa Mersin’e gelen Tevfik Ubud Efendi’nin Ankara’ya gönderilmesi için yetkililere gereken emirleri vermiştir. Tevfik Ubud Efendi getirdiğini söylediği üç milyon rublelik çeki ve ifade ettiği diğer paraların hiçbirini Ankara Hükümetine teslim etmemiştir. Çeşitli kaynaklarda Hint İslam Cemiyeti’nin Kurtuluş Savaşı’na mali destekte bulunduğu yer almaktadır. İncelediğimiz arşiv belgelerinde daha önce ifade edilen miktarların yer aldığını; ancak yine aynı arşiv belgelerinde söz konusu edilen miktarların Ankara Hükümeti’ne teslim edilmediği anlaşılmaktadır.Mustafa Kemal Paşa cumhuriyetin ilanından sonra kaleme aldığı Nutuk adlı eserinde 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktığı andan 1927 yılına kadar yaşananları belgeleriyle tarihe not düşmesine rağmen Hint İslam Cemiyeti’nden para geldiğine dair hiçbir bilgi ve belgeye yer vermemiştir. Hint İslam Cemiyeti adına mali yardımda bulunacağını söyleyen Tevfik Ubud Efendi yargılamalar sonunda Fransızlar namına casusluk yaptığını itiraf etmiştir. Yapılan araştırmalar sonunda da Tevfik Ubud Efendi’nin Hint İslam Cemiyeti üyesi olmadığı anlaşılmıştır. Bu çalışmada arşiv belgelerinden ve birinci el kaynaklardan faydalanılarak Hint İslam Cemiyeti’nden Kurtuluş Savaşı’na mali yardım yapılıp yapılmadığı incelenecektir. ATASE arşiv belgelerinden temin ettiğimiz Tevfik Ubud Efendi dosyası çalışmamıza temel teşkil edecektir.