Abstract
Faizin belirlemesine yönelik olarak geliştirilen Taylor kuralı, iç ve dış unsurlardan hareketle yurtiçi faiz oranlarının hangi düzeyde olacağını ortaya koyan bir mekanizmadır. Taylor kuralında enflasyon ve gelir iç unsur iken, döviz kuru dış unsurdur. Faiz açısından bu mekanizmanın güçlü işlerliği dikkate alındığında, borsanın da benzeri bir yol izleyebileceği düşünülebilir. Dolayısıyla buradan hareketle Taylor kuralında sayılan değişkenlere ilaveten, faiz oranı, altın fiyatları ve dış borsa değerleri modele dâhil edilmiştir. Böylece iç unsur olarak enflasyon (EA), faiz (FA) ve gelir (YA) alınmış; dış unsur olarak da döviz kuru (DA), altın (AA) ve dış borsa (SA) değeri modellenmiştir. Taylor kuralı kapsamında oluşturulan modellerdeki tüm değişkenler Hodrick-Prescot filtrelemesine tabi tutularak açık cinsinden tanımlanmıştır. 1998:Q1-2019:Q3 arası dönem için doğrusal ve doğrusal olmayan sırasıyla L-ARDL ve NL-ARDL yöntemleri ile modeller tahmin edilmiştir. Elde edilen bulgularda, EA değişkeni L-ARDL sonuçlarında anlamlı ve buna karşılık NL-ARDL sonuçlarında ise anlamsız çıkmıştır. Bunun dışında modelde yer alan tüm değişkenler ise istatistiki açıdan anlamlı çıkmıştır. Buna göre borsa üzerine YA, FA ve AA değişkenlerinin etkileri negatif; SA ve DA değişkenleri ise pozitif bulunmuştur. Elde edilen bulgulardan hareketle, Türkiye ekonomisinde borsanın Taylor kuralı mekanizması mantığı çerçevesinde içsel ve dışsal değişkenlerden etkilendiği görülmüştür. Bu değişkenler içerisinde borsanın üretimden, yani ekonomik büyümeden olumsuz yönde etkilenmesi, Türkiye ekonomisinde reel ekonomik boyuttan ziyade, parasal ve dolayısıyla spekülatif boyutun güçlü bir şekilde işlediğini ortaya koymuştur. Buna karşılık diğer değişkenlerin genel eğilimi yansıtacak şekilde oluştuğu dikkat çekmiştir.
 Jel Kodları: B40, C51, G17.
Highlights
Taylor's rule that is developed for the determination of interest rate, is a mechanism which determines the level of domestic interest rates based on internal and external factors
Considering the strong functioning of this mechanism in terms of interest, it can be thought that the stock market may follow a similar path
In addition to the variables listed in the Taylor rule, interest rate, gold prices and foreign exchange values were included in the model
Summary
Türkiye ekonomisi özelinde 2001 yılındaki “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı”nın bir yansıması olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası-TCMB araç bağımsızlığına kavuşmuş ve bu çerçevede 2002’den itibaren “örtük enflasyon hedeflemesi” rejimini benimsemiştir. Fama (1981) olmak üzere Bodie (1976), Jaffe ve Mandelker (1976), Nelson (1976), Fama ve Schwert (1977) tarafından yapılan ampirik çalışmalarda enflasyon ile varlık verimleri arasındaki ilişkinin negatif yönlü olduğu tespit edilmiştir ki, bu da literatürde Fama’nın “vekil hipotezi (proxy hypothesis)” olarak adlandırılmıştır. Üretim ve döviz kurunun yanı sıra faiz oranları ve dış borsa değerleri ile geleneksel yatırım aracı altın fiyatları bağımsız değişkenler olarak tayin edilmiştir. Borsa ve üretim ilişkileri boyutuyla pozitif yönlü ilişkileri ortaya koyan çalışmalara Nwaolisa ve Chijindu (2016), Bhattacharya ve Mukherjee (t.y.) verilebilir iken; Young (2006) ilişkinin olmadığını tespit etmiştir. Borsa ve altın ilişkileri boyutuyla negatif yönlü ilişkileri ortaya koyan çalışmalara Baur ve Lucey (2010) tarafından yapılan çalışma örnek verilebilir. Nedensellik boyutunun kur ile BİST-100 ve endüstri endeksi arasında; uzun dönemde ise değişkenlerin eş-bütünleşik olduğu tespit edilmiştir. Mısır’da negatif ve anlamlı ilişki; Umman ve Ürdün’de ise pozitif ve anlamlı ilişki yakalanmış; Katar ve Kuveyt’te ise ilişki tespit edilememiştir
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
