Tarsus Roma Hamamı Geç Antik Opus Sectile Döşemesi

Abstract

Tarsus şehir merkezinde bulunan Roma Hamamı kurtarma kazıları sırasında II. bölgede yer alan 2. açmada oldukça iyi korunmuş bir opus sectile zemin kalıntısı ortaya çıkarılmıştır. Makalenin amacı söz konusu opus sectileyi tanıtmak ve değerlendirmektir. Çalışmada öncelikle döşemenin yerinde incelenmesi yapılmıştır. Bir kısmı tahrip edilen, bir kısmı da toprak altında kalan kalıntının, ölçüleri alınmış, fotoğrafları çekilmiş, 3D tarama ile rölövesi çıkarılmış ve restitüsyon çiziminde eksik bölümleri tamamlanmıştır. Tarihlendirilmesi ve yorumlanmasında ise tabakasındaki veriler temel alınmış ayrıca benzerleri ile karşılaştırmalar da yapılmıştır.Geometrik opus sectile tipindeki döşememiz dikdörtgen biçimli 15 panodan oluşmaktadır. Beş farklı tipte bezeme kullanılan panoların araları geniş bantlarla ayrılmıştır. Motiflerde sekizgen, altıgen, kare, dikdörtgen ve üçgen biçimli, küçük ve orta boy plakalar kullanılmıştır. Bu plakalar ise siyah/füme tonlarında mermerler (nero antico/bigio antico), gri/beyaz renklerde damarlı mermerler (marmo bianco) ve sarı tonlarındaki (giallo antico?) miyosen kireç taşları ve travetenlerden oluşur.Opus sectile, hamam büyük ölçüde küçüldükten sonra işlevi değiştirilen ve olasılıkla bir dinlenme salonu veya şapele çevrilen bölümü için taban döşemesi olarak yapılmış ve İS V. yüzyıldan VII. yüzyılın ortalarına kadar (Geç Antik Çağ’da) kullanılmıştır. Döşemenin bu süreçte hasara uğradığı, bazı panolarda motifleri oluşturan örüntüde olması gerekenden farklı renklerde taşlar kullanılarak yapılan, yenileme ve tamirat izlerinden belli olmaktadır.