Tarihsel Yorum Bağlamında Solomon Schechter’in Muhafazakâr Yahudiliğe Etkisi

Abstract

19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlarından itibaren Amerika merkezli olmak üzere kurumsal bir yapıya evrilmeye başlayan Muhafazakâr Yahudilik tarihinde iz bırakmış isimlerin başında kuşkusuz Solomon Schechter (1849-1915) gelir. Onun, Amerika’da modern Yahudi cemaatlere hitap edecek din adamı yetiştirme amacıyla kurulan Jewish Theological Seminary (1886) ve kendi mirası olan United Synagogue of America (1913) aracılığıyla Muhafazakâr Yahudiliğe yapmış olduğu kurumsal katkıları tartışmasız öneme sahiptir. Bunun yanı sıra hareketin günümüzde de benimsemeyi sürdürdüğü dinî yaklaşımın arka planında, yine Schechter’in düşüncelerinin izlerini bulmak mümkündür. Makalede Muhafazakâr harekete Amerika’daki erken döneminde aktif olarak katılan Schechter’in, Tanah, gelenek ve halahaya dair görüşleri ile Katolik İsrail prensibi bağlamında dinde otorite ve değişim meselesine bakışı ve bunun harekete yansıması incelenecektir. Çalışmada, Reformist ve Ortodoks duruşa yaklaşımı bağlamında Schechter’in hareketin temel ideolojisine yaptığı etki ve ortaya koymaya çalıştığı Muhafazakâr kimliğin mahiyeti tespit edilmeye çalışılmıştır.